Hội thảo giới thiệu Bộ công cụ đánh giá rủi ro phòng chống rửa tiền, tài trợ khủng bố

Về phía IMF có bà Stephanie Forte, Luật sư, Phòng Liêm chính tài chính, Vụ Pháp chế IMF; ông Andrew Milford, Chuyên gia tư vấn của Dự án thanh tra, giám sát PCRT/TTKB.

Bà Khương Thanh Hà, Phó Cục trưởng Cục Phòng, chống rửa tiền phát biểu tại Hội thảo

Phát biểu khai mạc Hội thảo, bà Khương Thanh Hà, Phó Cục trưởng Cục Phòng, chống rửa tiền cho biết, ngày 23/02/2024, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 194/QĐ-TTg ban hành Kế hoạch hành động quốc gia về phòng chống rửa tiền, tài trợ khủng bố và tài trợ phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt (PCRT/TTKB/TTPBVKHDHL). Kế hoạch hành động quốc gia bao gồm 17 hành động nhằm khắc phục những thiếu hụt trong cơ chế PCRT/TTKB/TTPBVKHDHL của Việt Nam, với mục tiêu đưa Việt Nam ra khỏi Danh sách giám sát tăng cường (Danh sách Xám) của FATF. Trong báo cáo tiến triển kỳ 5 (Báo cáo PR5), FATF nhận xét, ngân hàng là lĩnh vực duy nhất có tiến triển do NHNN đã bước đầu thực hiện giám sát và kiểm tra về PCRT trên cơ sở rủi ro đối với khu vực ngân hàng thông qua sử dụng Bộ công cụ thanh tra giám sát trên cơ sở rủi ro về PCRT/TTKB do IMF hỗ trợ xây dựng. Đối với các lĩnh vực khác, Việt Nam thông báo nội dung về PCRT/TTKB đã được đưa vào một số cuộc thanh tra, tuy nhiên, thông tin về các cuộc thanh tra/kiểm tra, kết quả hoặc kết luận được cung cấp còn hạn chế. Mặc dù ghi nhận những tiến triển như vậy, FATF cũng nhấn mạnh đây mới là các tiến triển bước đầu và Việt Nam cần có các cải thiện mạnh mẽ không chỉ trong việc xây dựng các quy định, quy trình pháp lý, mà cả trong thực tiễn triển khai.

Trong khuôn khổ dự án hỗ trợ kỹ thuật được triển khai từ tháng 10/2022, chuyên gia IMF đã hỗ trợ NHNN xây dựng Bộ công cụ đánh giá rủi ro RT/TTKB áp dụng cho lĩnh vực ngân hàng.

“Đoàn công tác lần này của các chuyên gia IMF là đợt làm việc tiếp theo trong khuôn khổ Dự án, diễn ra trong 05 ngày từ ngày 27-31/10/2025 với mục đích tiếp tục tập trung rà soát và hoàn thiện Bộ công cụ cũng như trao đổi, giải đáp các khó khăn, vướng mắc trong quá trình áp dụng Bộ công cụ vào công tác chấm điểm, đánh giá rủi ro RT/TTKB năm 2025. Chuyên gia cũng tiếp tục cung cấp đào tạo, hướng dẫn cho các cán bộ liên quan của NHNN về quá trình giám sát, thanh tra, kiểm tra theo cách tiếp cận trên cơ sở rủi ro trong lĩnh vực này”, bà Khương Thanh Hà chia sẻ.

Để chuẩn bị cho các hoạt động triển khai giai đoạn sắp tới, Hội thảo giới thiệu về bộ công cụ đánh giá rủi ro RT/TTKB do chuyên gia IMF hỗ trợ NHNN xây dựng và triển khai, cũng như các nội dung cơ bản của phương pháp tiếp cận trên cơ sở rủi ro trong thanh tra giám sát về PCRT theo các chuẩn mực và thông lệ quốc tế.

Tại Hội thảo, bà Nguyễn Minh Kim - Cục Phòng, chống rửa tiền đã thông tin tới các đại biểu về cơ sở pháp lý để triển khai hoạt động thanh tra, kiểm tra, giám sát trên cơ sở rủi ro về RT/TTKB; giới thiệu về Bộ công cụ thanh tra, giám sát trên cơ sở rủi ro về RT/TTKB của IMF cũng như quá trình triển khai dự án hợp tác kỹ thuật của IMF trong suốt 3 năm vừa qua, những kết quả đạt được đồng thời cũng chia sẻ những khó khăn trong quá trình triển khai.

Bộ công cụ có ý nghĩa quan trọng trong công tác giám sát, theo đó các ngân hàng và chi nhánh ngân hàng nước ngoài cung cấp thông tin theo mẫu thu thập số liệu và bảng hỏi, gửi báo cáo về NHNN. Trên cơ sở đó, cán bộ giám sát của NHNN tiến hành chấm điểm, xếp loại rủi ro đối với từng ngân hàng, làm căn cứ đánh giá và xác định mức độ rủi ro tổng thể của toàn ngành.

Bà Nguyễn Minh Kim trình bày tại Hội thảo

Tại Hội thảo, bà Stephanie Forte và ông Andrew Milford đã trình bày phương pháp luận thanh tra, giám sát trên cơ sở rủi ro về RT/TTKB; phương pháp luận xây dựng Bộ Công cụ đánh giá rủi ro RT/TTKB cũng như khả năng mở rộng triển khai Bộ công cụ tương tự trong các ngành, lĩnh vực khác. Trong đó, chuyên gia IMF đã chia sẻ về xây dựng khung giám sát dựa trên rủi ro; Giám sát AML/CFT; Tổng quan chiến lược về phương pháp tiếp cận dựa trên rủi ro (RBA); Tiêu chuẩn FATF về RBA đối với giám sát AML/CFT; Các khuyến nghị của FATF dành cho cơ quan giám sát; Các yếu tố cấu thành giám sát dựa trên rủi ro; Biện pháp giảm thiểu rủi ro…

Bà Stephanie Forte, Luật sư, Phòng Liêm chính tài chính, Vụ Pháp chế IMF

Ông Andrew Milford, Chuyên gia tư vấn của Dự án thanh tra, giám sát PCRT/TTKB

Các chuyên gia của IMF cũng đã trực tiếp trao đổi, giải đáp những thắc mắc và khó khăn thực tiễn được các đại biểu nêu ra trong quá trình triển khai, góp phần giúp làm rõ hơn các vấn đề đặt ra và chia sẻ kinh nghiệm quốc tế phù hợp với bối cảnh Việt Nam.