IIB thúc đẩy hợp tác với Việt Nam

Thống đốc NHNN Việt Nam tiếp Chủ tịch Ban Lãnh đạo IIB

Đôi nét về IIB

Ngân hàng Đầu tư Quốc tế (IIB) là một tổ chức tài chính quốc tế được thành lập năm 1970 trong khuôn khổ Hội đồng Tương trợ Kinh tế (Khối SEV cũ), có trụ sở đặt tại Matxcơva, Nga. Nhiệm vụ chính của IIB là đầu tư cho vay trung và dài hạn phục vụ các dự án đầu tư và các chương trình phát triển tại các nước thành viên. IIB hiện có 9 thành viên là các quốc gia gồm: Nga, Bungary, Hungary, Slovakia, Rumani, Cộng hòa Séc, Cuba, Mông Cổ và Việt Nam.

Phó Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng phát biểu tại buổi tọa đàm

Chia sẻ tại Tọa đàm “Ngân hàng Đầu tư Quốc tế và Việt Nam: Cơ hội cho phát triển” do NHNN phối hợp cùng IIB tổ chức ngày 12/3/2019, ông Nikolay Kosov - Chủ tịch IIB cho biết trong những năm gần đây, IIB đã triển khai mạnh mẽ một loạt các biện pháp cải cách nhằm chuyển đổi IIB thành một ngân hàng phát triển hiện đại phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế, khôi phục vị trí và quan hệ hợp tác đầu tư với các nước thành viên.

“Việc Nghị định thư sửa đổi Hiệp định thành lập và Điều lệ IIB chính thức có hiệu lực từ ngày 18/8/2018 đã đưa IIB chuyển đổi sang mô hình hoạt động mới phù hợp với thông lệ quốc tế hiện đại, với những thay đổi đáng kể như chuyển sang hệ thống quản lý 3 cấp và cơ chế bỏ phiếu theo tỷ lệ vốn thực góp (thay vì cơ chế “mỗi nước một phiếu” như trước đây). Đây là kết quả của quá trình nỗ lực và đầy quyết tâm từ phía ngân hàng cũng như các nước thành viên và đánh dấu bước ngoặt mới trong lịch sử hoạt động của IIB”, ông Nikolay Kosov cho biết.

Quy mô hoạt động và các chỉ tiêu tài chính của IIB hiện đã được cải thiện đáng kể. Tổng tài sản có của IIB đạt gần 1,2 tỷ EUR, tăng gần gấp 4 lần so với thời điểm đầu năm 2013. Danh mục tín dụng - chứng từ của IIB đạt 832,5 triệu EUR (so với khoảng 100 triệu EUR tại thời điểm cuối năm 2013) và bao gồm các khoản vay tại tất cả 9 nước thành viên IIB.

Vị thế của IIB cũng ngày càng được tăng cường với xếp hạng tín nhiệm (XHTN) có nhiều cải thiện. Đặc biệt, năm 2018, IIB đã được Fitch và S&P nâng XHTN lên BBB+, cao hơn 2 bậc so với thời điểm lần đầu tiên IIB nhận được XHTN năm 2013. Mức XHTN trên đã hỗ trợ IIB tiếp cận các thị trường vốn bên ngoài để mở rộng nguồn vốn hoạt động cho ngân hàng. Từ chỗ chủ yếu hoạt động bằng vốn tự có, tính đến 31/12/2018, tổng vốn huy động dài hạn của IIB đạt 681,1 triệu EUR, góp phần mở rộng đáng kể nguồn lực tài chính cho phát triển hoạt động của IIB.

Hợp tác IIB - Việt Nam và kỳ vọng

Việt Nam gia nhập IIB năm 1977. Trong khoảng thời gian từ 1977 – 1990, IIB đã hỗ trợ khá hiệu quả và tích cực cho Việt Nam thông qua việc cho vay thực hiện các dự án tái thiết và phát triển kinh tế trong bối cảnh nước ta gặp rất nhiều khó khăn thời kỳ hậu chiến. Trong giai đoạn hoạt động của IIB gặp nhiều khó khăn về tài chính, quan hệ tín dụng giữa Việt Nam và IIB phần nào bị ảnh hưởng và hạn chế.

Tuy nhiên, kể từ khi IIB chuyển hướng sang hoạt động mới, quan hệ hợp tác giữa IIB và Việt Nam đã có những khởi sắc tích cực. IIB đã phối hợp với NHNN - là cơ quan đại diện của Chính phủ - để xây dựng và triển khai Chiến lược quốc gia của IIB với Việt Nam, theo đó, IIB tập trung vào lĩnh vực tài trợ DNNVV thông qua cho vay các định chế tài chính/tổ chức tín dụng lớn của Việt Nam.

Phát biểu tại tọa đàm, Phó Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho biết, Việt Nam đang đổi mới và đẩy mạnh mô hình tăng trưởng, gắn với các mô hình tái cơ cấu để hướng tới mô hình phát triển bền vững.

Trong bối cảnh đó, để tiếp tục khai thác nguồn lực cần thiết cho đầu tư phát triển trong bối cảnh tăng cường hiệu quả quản lý nợ công và đảm bảo an toàn bền vững nguồn tài chính quốc gia, Chính phủ Việt Nam đã đề nghị các tổ chức tài chính và các đối tác phát triển quốc tế chú trọng hỗ trợ Việt Nam thông qua khu vực ngoài nhà nước, khu vực tư nhân mà không cần bảo lãnh của Chính phủ nhằm khai thác nguồn lực của khu vực này cho đầu tư CSHT, đồng thời đảm bảo kiểm soát nợ công. Thời gian tới các tổ chức quốc tế đều có định hướng đẩy mạnh cho vay và hợp tác thông qua các định chế tài chính trung gian, các quỹ đầu tư, dự án do tư nhân đầu tư tại Việt Nam.

Với ý nghĩa đó, NHNN tổ chức tọa đàm này nhằm mục đích tạo cầu nối hiệu quả giữa IIB với các đối tác tiềm năng của Việt Nam, tạo cơ hội cho các bên liên quan tìm khả năng hợp tác các sản phẩm tài chính có thể được sử dụng, cách thức giải quyết các khó khăn có thể gặp phải khi triển khai cách tiếp cận mới.

Ông Georgy Potapov – Phó Chủ tịch IIB cho biết trong quá trình hoạt động, IIB và từng quốc gia thành viên có chiến lược phát triển quốc gia riêng. Với Việt Nam, các mục tiêu và nhiệm vụ trong chiến lược này được thể hiện rõ ràng. Cụ thể, IIB sẽ thông qua các NHTM để tài trợ cho các DNNVV; Tham gia góp vốn tài trợ dự án trung và dài hạn cho các DNNVV; tài trợ cho các dự án xuyên biên giới. IIB cũng có thể mở L/C hoặc cung cấp các khoản bảo lãnh cho các dự án, tìm kiếm các đối tác tại địa phương, các cơ hội cho vay khoản vay hợp vốn.

Trong những năm vừa qua, IIB đã cung cấp các khoản vay cấp cho các tổ chức tài chính Việt Nam với tổng trị giá gần 90 triệu EUR cho mục đích hỗ trợ phát triển DNNVV, tài trợ thương mại, phát triển CSHT… Ngoài ra, IIB cung cấp hoạt động hỗ trợ kỹ thuật cho các dự án tiềm năng được triển khai tại Việt Nam. Tính đến 31/12/2018, trong khuôn khổ Quỹ Hỗ trợ kỹ thuật, IIB đã cung cấp hỗ trợ kỹ thuật cho 3 dự án dự kiến sẽ được triển khai tại Việt Nam với tổng trị giá đạt hơn 500 ngàn EUR.

“IIB sẽ nỗ lực tăng tối đa danh mục cho vay tại Việt Nam lên 200 triệu EUR vào năm 2022”, vị này cho biết. Tại Tọa đàm lần này, IIB và Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội (SHB) đã ký kết hợp đồng vay vốn trị giá khoảng 20 triệu EUR.

Chủ tịch Nikolay Kosov thông tin thêm, IIB mong muốn sẽ đẩy mạnh hoạt động của mình tại Việt Nam. Theo đó, cho vay sẽ không chỉ gói gọn trong các khoản vay thông qua khu vực trung gian tài chính cho các DNNVV mà sẽ cung cấp cả các khoản vay cho DN, dự án lớn.

“Với các dự án lớn về CSHT nếu phù hợp thì chúng tôi có thể cho vay với mức khoảng 100 triệu EUR”, ông cho biết và thông tin: Hiện IIB cũng đang nghiên cứu khả năng phát hành các trái phiếu bằng VND và nếu điều này thực hiện được trong thời gian tới sẽ giúp cung cấp các khoản vay phù hợp hơn với nhu cầu của các DN Việt Nam.