Nâng cao quản trị rủi ro giúp doanh nghiệp niêm yết thúc đẩy hoạt động kinh doanh

Ông Nguyễn Đức Hoàn, Tổng giám đốc Công ty TNHH Chứng khoán ACB (ACBS) cho biết, trong quản trị doanh nghiệp, điều đầu tiên là phải nhận biết, đo lường về quản trị rủi ro. Trong khi đó, rất nhiều doanh nghiệp từ trước đến nay chỉ tập trung nhiều vào việc phát triển kinh doanh mà “bỏ quên” và đánh giá thấp vai trò quản trị rủi ro.

Năm 2023, đã có nhiều doanh nghiệp niêm yết đầu tư về con người và hệ thống để xây dựng hệ thống quản trị rủi ro tốt hơn. Việc hệ thống quản trị rủi ro được đánh giá cao, được xây dựng một cách cẩn trọng tạo nền tảng cho các doanh nghiệp niêm yết phát triển, giảm thiểu những rủi ro về tài chính và rủi ro về thị trường, đảm bảo hoạt động kinh doanh cũng như bảo vệ lợi ích của của đối tác, nhà đầu tư và các cổ đông được tốt hơn.

Các tập đoàn lớn nước ngoài luôn đặt hệ thống quản trị rủi ro lên hàng đầu. Họ tách biệt giữa quản trị rủi ro với bộ phận kinh doanh để đảm bảo các lợi ích không bị xung đột, giúp hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp phát triển bền vững và ổn định. Tuy tách biệt nhưng bộ phận quản trị rủi ro sẽ luôn bổ sung và luôn cảnh báo cho bộ phận kinh doanh để bám sát tuân thủ và đảm bảo các hoạt động kinh doanh diễn ra an toàn và hiệu quả.

Dẫn ví dụ tại Anh, ông Hoàn cho biết, hệ thống quản trị rủi ro được các doanh nghiệp đầu tư rất lớn, nhưng sau đó nhờ vào việc các bộ phận kinh doanh bám sát, tuân thủ rủi ro đã tiết kiệm được rất nhiều chi phí về tổn thất tài chính xảy ra. Ví dụ điển hình đã xảy ra tại ngân hàng Barings (Barings Bank) ở Anh, khi chỉ vì một số nhân sự tại bộ phận trading có hành vi vi phạm đã dẫn đến thiệt hại hàng chục tỷ USD cho ngân hàng. Nếu so với việc đầu tư hệ thống quản trị rủi ro ngay từ ban đầu thì chi phí chỉ bằng một phần ba con số nói trên hoặc thấp hơn rất nhiều so với những con số thiệt hại về tài chính do không tuân thủ của các nhân sự hay hệ thống gây ra.

“Chính vì vậy, việc đầu tư vào hệ thống, đầu tư vào con người để đảm bảo tính quản trị doanh nghiệp luôn là một yếu tố hết sức cần thiết cho tất cả các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp niêm yết”, ông Hoàn trao đổi trong Talk Show Phố Tài chính trên VTV8.

Lý giải về ý kiến cho rằng việc quá thận trọng trong quản trị rủi ro sẽ dẫn đến tăng trưởng chậm hơn, ông Nguyễn Đức Hoàn cho rằng các doanh nghiệp ở Việt Nam trong những năm gần đây đã nhận thức được việc tại sao quản trị doanh nghiệp, trong đó có quản trị rủi ro, được đặt lên hàng đầu. Trong thời gian đầu, rất nhiều doanh nghiệp thấy rằng nó phức tạp và cản trở hoạt động của các bộ phận trong hệ thống. Nhưng khi áp dụng đúng những tiêu chí về quản trị rủi ro, nó chính là nền móng cho doanh nghiệp phát triển và sau đó lại tiếp tục đầu tư mạnh hơn cho hệ thống. Đó là một vòng tròn giúp cho các doanh nghiệp bứt phá tăng trưởng một cách bền vững. Khi một hệ thống tốt, nhân sự tốt, tính tuân thủ tốt thì không chỉ giúp cho sự phát triển của doanh nghiệp mà còn là lối đi bền vững và lâu dài giữa các đối tác và nhà đầu tư.

Nhận định về triển vọng thị trường chứng khoán 2024 và khuyến nghị với các doanh nghiệp về hoạt động quản trị, ông Nguyễn Đức Hoàn cho biết, tình hình kinh tế thế giới, đặc biệt nền kinh tế lớn nhất là Mỹ, hiện nay ghi nhận các chỉ số vĩ mô đang dần cải thiện. Hiện, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã tạm dừng tăng lãi suất, lạm phát cũng đã giảm và giới đầu tư kỳ vọng lãi suất sẽ điều chỉnh giảm. Đây sẽ là những tín hiệu rất quan trọng cho nền kinh tế thế giới.

Trong nước, kinh tế vĩ mô của Việt Nam vẫn có sự tăng trưởng với tốc độ trên 5% trong năm 2023. Năm 2024, Chính phủ sẽ quyết liệt hơn nữa trong việc đầu tư và kích thích đầu tư công để tăng trưởng kinh tế. Về chính sách tiền tệ, lãi suất điều hành của Ngân hàng Nhà nước cũng đã điều chỉnh giảm rất kịp thời và là động lực cho các doanh nghiệp khôi phục hoạt động sản xuất kinh doanh. Đây là những điểm tích cực cho nền kinh tế nói chung và thị trường chứng khoán nói riêng trong năm 2024. Đối với các nhà đầu tư, việc đầu tư vào các doanh nghiệp niêm yết có tính quản trị tốt và quản lý rủi ro cao sẽ đảm bảo lợi ích cho nhà đầu tư.

Căn cứ trên bối cảnh như vậy, ACBS cũng tiếp tục kỳ vọng nhóm ngành ngân hàng là nhóm dẫn dắt VN-Index tăng trưởng trong năm 2024 nhờ khả năng tăng trưởng lợi nhuận năm 2024 trong môi trường lãi suất ổn định ở mức thấp, nợ xấu giảm dần và nền định giá của nhóm ngành này còn thấp trong năm 2023.

Nhóm chứng khoán cũng được hưởng lợi từ bối cảnh lãi suất thấp và nỗ lực cải thiện hệ thống để hướng tới mục tiêu nâng hạng mà Chính phủ đang quyết tâm thực hiện. Bên cạnh đó, việc thúc đẩy đầu tư công sẽ giúp cơ sở hạ tầng giao thông của Việt Nam được cải thiện. Vì vậy, dự kiến nhóm ngành vật liệu xây dựng, xây dựng và nhóm bất động sản khu công nghiệp cũng sẽ là nhóm ngành tiếp tục được hưởng lợi trong năm.

Ngoài ra, một số doanh nghiệp thuộc nhóm xuất khẩu (thủy sản, dệt may) sẽ có sự phục hồi về doanh số xuất khẩu khi nhu cầu từ các thị trường lớn như Mỹ, Châu Âu quay trở lại. Nhóm bất động sản nhà ở và du lịch, tiêu dùng sẽ là các nhóm ngành phục hồi chậm hơn, dự kiến vào nửa cuối năm 2024, nhờ hiệu ứng tăng trưởng kinh tế tích cực hơn.