Nike tái cấu trúc và cơ hội cho Việt Nam

Những biến động tài chính kinh doanh và tái cấu trúc thị trường của Nike có thể tác động đến việc làm và thu nhập của hàng trăm nghìn lao động tại Việt Nam.

Tập đoàn Nike - một trong những tập đoàn thời trang thể thao lớn nhất thế giới - vừa công bố kết quả kinh doanh quý 4 năm tài chính 2025 (kết thúc ngày 31/5/2025) với doanh thu đạt 11,1 tỷ USD, giảm 12% so với cùng kỳ năm ngoái, trong khi lợi nhuận ròng tụt dốc từ 1,5 tỷ USD xuống chỉ còn 211 triệu USD.

Để ứng phó với áp lực chi phí đầu vào, rào cản thuế quan và tồn kho, Nike dự định sẽ giảm dần chi phí bằng cách điều chỉnh chuỗi cung ứng, làm việc với các nhà máy và đối tác bán lẻ, đồng thời tăng giá bán sản phẩm nếu cần thiết ở một số thị trường.

Tại khu vực châu Á, ông Matt Friend, Giám đốc tài chính của Nike cho biết, Trung Quốc hiện là thị trường trọng điểm của Nike với tỷ trọng chiếm khoảng 16% chuỗi cung ứng toàn cầu của hãng này. Tuy nhiên, mức thuế hiện tại Hoa Kỳ đang áp lên hàng hóa nhập từ Trung Quốc là 25-30% với giày dép và dệt may. Vì thế, áp lực lên chi phí sản xuất của Nike tại Trung Quốc là cực lớn và hãng này dự kiến sẽ giảm tỷ lệ sản xuất tại thị trường này xuống dưới 10% trước khi kết thúc năm tài chính 2026.

Các hãng phân tích thị trường như Labour Link và Human Rights Research đều có chung nhận định rằng, sự dịch chuyển khỏi Trung Quốc có thể biến Việt Nam trở thành trung tâm sản xuất mới của Nike. Điều này vừa khiến Việt Nam hưởng lợi, nhưng cũng tạo ra sức ép không nhỏ đến các vấn đề việc làm, thu nhập của hàng trăm nghìn lao động, nhất là ở các tỉnh thành trọng điểm phía Nam.

Các thống kê của Vietnam Briefing và Reuters cho thấy, hiện Việt Nam là mắt xích quan trọng nhất trong mạng lưới cung ứng của Nike, với khoảng 50% giày dép và 28-29% hàng may mặc của Nike toàn cầu đang được sản xuất tại các nhà máy đặt tại Việt Nam.

Hiện, Nike đang có hợp đồng với hơn 130 nhà máy, sử dụng gần 460.000 đến 530.000 lao động, chủ yếu tại TP. Hồ Chí Minh, Đồng Nai, Bình Dương, Long An và Tây Ninh. Số liệu của YaleGlobal cho biết, lực lượng lao động của Nike tại Việt Nam hiện nay cao gấp 4 lần so với Hoa Kỳ. Mức lương cơ bản tại các nhà máy Nike khoảng 150-250 USD/tháng (tương đương 4-7 triệu  đồng), chưa kể tăng ca và thưởng.

Chính vì vậy, nếu tận dụng được cơ hội dịch chuyển của hãng Nike từ thị trường Trung Quốc, ngành giày dép xuất khẩu của Việt Nam sẽ có cơ hội gia tăng sản lượng và bứt phá mạnh mẽ trong cả xu hướng đầu tư, công nghệ và thay đổi quy mô lao động.

Tuy nhiên, Việt Nam cũng gặp thách thức không nhỏ nếu Hoa Kỳ mở rộng chính sách thuế quan lên sản phẩm giày dép và quần áo nhập từ Việt Nam. Khi đó, Nike có thể buộc phải tăng giá bán, giảm đơn hàng hoặc tái phân bổ sản xuất. Điều này có thể tác động trực tiếp đến thu nhập và việc làm của hàng trăm nghìn công nhân, người lao động đang trực tiếp làm việc trong chuỗi cung ứng của hãng này tại các tỉnh, thành.