“Số hóa” hoạt động tín dụng chính sách

Một “cú chạm” mở lối cho đồng vốn chính sách

Ở thôn Khánh Phước (xã Nhơn Hải, huyện Ninh Hải, Ninh Thuận), khi mặt trời vừa nhô khỏi đồi cát, ông Dương Đăng Hảo đã kịp mở chiếc điện thoại thông minh để kiểm tra lịch trả nợ khoản vay 70 triệu đồng từ chương trình hộ mới thoát nghèo của gia đình.

Chỉ cần vài giây trên ứng dụng VBSP SmartBanking, ông biết ngay hôm nay mình còn phải đóng bao nhiêu tiền lãi, số dư nợ gốc còn lại bao nhiêu và liệu có chính sách ưu đãi nào mới phù hợp với kế hoạch nuôi dê và trồng táo trong vụ tới. Niềm vui ấy của ông Hảo không phải ngoại lệ. Hơn hai năm qua, hành trình “số hóa” tín dụng chính sách của NHCSXH đã len lỏi khắp miền Trung - Tây Nguyên, đưa đồng vốn ưu đãi đến gần người nghèo hơn bao giờ hết, xóa đi quãng đường xa xôi giữa phòng giao dịch xã với bà con, mở ra kỳ vọng mới về một tương lai tài chính toàn diện cho mọi vùng của đất nước.

Không ít người dân miền Trung - Tây Nguyên từng mặc định rằng, “ngân hàng số” là khái niệm xa xỉ, chỉ dành cho các doanh nhân thành phố, những chủ thẻ tín dụng hoặc khách hàng ngồi điều hòa “quẹt” thẻ. Thế nhưng, từ đầu năm 2023, khi VBSP SmartBanking chính thức được NHCSXH triển khai diện rộng, chiếc điện thoại thông minh bỗng trở thành “phòng giao dịch mini” nằm gọn trong túi áo người nông dân.

Với ứng dụng VBSP SmartBanking, ông Dương Đăng Hảo (giữa) ở xã Nhơn Hải, huyện Ninh Hải, Ninh Thuận dễ dàng theo dõi khoản vay của mình

Ứng dụng VBSP SmartBanking cung cấp đầy đủ dịch vụ tài chính cơ bản như: chuyển tiền, liên ngân hàng, thanh toán QRPay, nạp thẻ điện thoại, đóng tiền điện, nước, mua vé tàu xe… Bên cạnh đó, là các tiện ích phi tài chính riêng cho khách hàng tín dụng chính sách như tra cứu dư nợ, lịch trả nợ, số dư tiết kiệm, cài đặt hạn mức chuyển tiền, lưu mẫu hóa đơn. Với những tính năng “may đo” này, người vay dễ dàng chủ động theo dõi dòng tiền, tránh trễ hạn, giảm rủi ro phát sinh chi phí phạt, đồng thời nâng cao ý thức quản trị tài chính gia đình.

Tại Ninh Thuận, ông Lê Minh Lộc, Giám đốc NHCSXH tỉnh cho biết, chúng tôi cử cán bộ đến từng thôn, tổ chức hướng dẫn tập trung, thậm chí “cầm tay chỉ việc” cho bà con cách tạo mật khẩu, cách định danh an toàn. Ban đầu không ít hộ ngại công nghệ, nhưng chỉ sau vài lần thử truy cập, họ phát hiện ứng dụng còn dễ hơn mua card điện thoại”.

Một trong những “người truyền lửa” nhiệt thành là ông Nguyễn Văn Hiệp, Tổ trưởng tổ Tiết kiệm & Vay vốn xã Vĩnh Hải, nơi có 54 hộ vay với dư nợ hơn 2,5 tỷ đồng. Trước đây, mỗi kỳ thu lãi, ông Hiệp chạy xe quanh thôn, gõ cửa từng nhà, có khi ba bốn lần mới gặp được chủ hộ. Giờ đây, ông chỉ cần gửi tin nhắn nhắc lịch trên nhóm Zalo, cung cấp mã QR đến từng thành viên, sau đó theo dõi trên ứng dụng xem khoản lãi đã hạch toán chưa. “Tôi tiết kiệm được rất nhiều thời gian, rảnh tay chăm vườn nho cây ớt của gia đình, lại tránh thất thoát sổ sách,” ông cười tươi chia sẻ.

Ứng dụng VBSP SmartBanking cung cấp nhiều dịch vụ tài chính cơ bản và dễ thao tác

Chuyển đổi số nâng tầm tín dụng chính sách

Trước khi SmartBanking ra đời, tín dụng chính sách vốn dựa trên mạng lưới điểm giao dịch xã, mô hình tiết kiệm và vay vốn được bảo lãnh bởi tổ chức chính trị, xã hội nhận uỷ thác. Cách làm này đã giúp NHCSXH “phủ sóng” 100% xã phường trên cả nước suốt hai thập niên qua, nhưng cũng bộc lộ hạn chế: khối lượng hồ sơ giấy khổng lồ, quy trình hạch toán thủ công, phụ thuộc nhiều vào cán bộ cơ sở.

Song, với việc “số hóa” đã tháo gỡ “nút thắt” ấy. Theo đó, ứng dụng quản lý tín dụng chính sách (được cài đặt trên máy tính bảng hoặc smartphone của tổ trưởng và cán bộ ngân hàng) cho phép cập nhật giao dịch ngay tại hiện trường. Dữ liệu lập tức đồng bộ về hệ thống trung tâm, giúp ban lãnh đạo NHCSXH các cấp “nhìn” được bức tranh dư nợ theo địa bàn, nhóm đối tượng, ngành nghề, từ đó điều chỉnh hạn mức, lãi suất hoặc tung gói vay mới phù hợp.

Ông Đặng Ngọc Ba, Giám đốc Phòng giao dịch NHCSXH huyện Thuận Bắc (Ninh Thuận) cho biết, sai số sổ sách giảm rất nhiều sau khi bỏ hẳn thao tác ghi tay. Trước đây, một cán bộ tín dụng phụ trách cả ngàn hộ vay, cuối tháng phải ngồi đối chiếu từng trang. Nay tất cả thành viên trong tổ đã có mã khách hàng; phần mềm báo lỗi nếu dư nợ, lãi suất không khớp, đảm bảo minh bạch, ông Ba cho biết thêm.

Cán bộ NHCSXH ở Ninh Thuận “cầm tay chỉ việc” cho bà con cách sử dụng VBSP SmartBanking.

Toàn khu vực miền Trung - Tây Nguyên hiện có hàng trăm nghìn khách hàng tín dụng chính sách. Mỗi khoản vay dù chỉ 20 đến 100 triệu đồng, nhưng cộng gộp lại là dòng vốn khổng lồ góp phần xoá đói giảm nghèo bền vững. Chủ trương “số hoá hoạt động tín dụng chính sách” không đơn thuần là nâng cấp hạ tầng công nghệ. Đó còn là bước chuyển về tư duy phục vụ, là cam kết không để bất kỳ ai bị bỏ lại phía sau trong kỷ nguyên số. Và có lẽ, sức mạnh lớn nhất của công nghệ chính là giúp những câu chuyện “đổi đời” ấy được viết nên bởi chính người trong cuộc, khi chỉ bằng một “cú chạm” nhẹ lên màn hình.

“Trước đây, dòng vốn chính sách phải vượt qua con đèo lở đá, trảng cát trải dài bỏng rát, hay cả nỗi mặc cảm của người nghèo khi bước vào phòng giao dịch của ngân hàng… Giờ đây, chỉ một “cú chạm”, mọi rào cản gần như bị xoá nhòa”, ông Lê Minh Lộc, Giám đốc NHCSXH tỉnh Ninh Thuận đúc kết.

Khi chiếc điện thoại trở thành chìa khoá mở kho báu tri thức tài chính, người vay không chỉ mượn tiền, họ còn học cách quản lý tiền. Và trên hành trình thoát nghèo bền vững ấy, chuyển đổi số trong tín dụng chính sách chính là ngọn gió mới, âm thầm, bền bỉ, nhưng đủ sức nâng cánh ước mơ của hàng triệu gia đình miền Trung - Tây Nguyên vươn xa hơn giới hạn trong làng quê mình.