Bài 2: Vững vàng gìn giữ nét đẹp di sản

Thoát nghèo để gìn giữ nét đẹp di sản

Tại Hội nghị công bố Quy hoạch tỉnh Ninh Bình thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 diễn ra vừa qua, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính khẳng định, Ninh Bình là vùng đất "địa linh nhân kiệt" có Cố đô Hoa Lư với di sản lịch sử - văn hóa đồ sộ; là một trong 8 tỉnh, thành phố có Di sản thế giới và là địa phương duy nhất của Việt Nam và khu vực Đông Nam Á sở hữu di sản hỗn hợp văn hóa và thiên nhiên - Quần thể danh thắng Tràng An, Vườn Quốc gia Cúc Phương.... Nhờ vậy, du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, góp phần tích cực vào chuyển dịch cơ cấu kinh tế nhanh và bền vững của tỉnh. Để phát huy hết tiềm năng trong thời gian tới, Thủ tướng nhấn mạnh, tỉnh Ninh Bình cần mạnh dạn "giải phóng chính mình", giải phóng tư duy, đẩy mạnh hợp tác công tư; tối đa sức mạnh của doanh nghiệp, của nhân dân để phát huy truyền thống văn hóa – lịch sử, khai thác tiềm năng từ các di sản.

Trước mục tiêu mới được đặt ra, từ những doanh nghiệp lớn mạnh có tầm nhìn chiến lược, những người dân cần cù, sáng tạo, cho đến những mảnh đời còn nhiều khó khăn, tất cả đều chung một nhịp đập, cùng góp sức vào sự phát triển chung. Cô Nguyễn Thị Hương, thôn Văn Lâm, xã Ninh Hải, huyện Hoa Lư cho biết, cô vay 50 triệu để mua con giống, phát triển đàn dê gồm 38 con, mỗi con bán được khoảng 5-7 triệu. Gân đây nhất, cô còn góp con dê to, khỏe nhất đàn để tham gia Hội chọi dê tỉnh Ninh Bình - một trong những hoạt động của Tuần du lịch Ninh Bình năm 2024. Dê cho hiệu quả kinh tế tốt hơn trồng lúa giúp gia đình cô có điều kiện phát triển hơn. Thấu hiểu ý nghĩa từ những đồng vốn chính sách, cô phấn đấu trở thành Tổ trưởng Tổ tiết kiệm và vay vốn thôn Văn Lâm, cần mẫn hướng dẫn, đồng hành và hỗ trợ 56 hộ vay vốn của thôn sử dụng đồng vốn vay ưu đãi hiệu quả, đúng mục đích để vươn lên thoát nghèo.

Tuy vậy, những nỗ lực trên cô thấy là chưa đủ vì cô quan niệm, sống ở vùng đất di sản mình không làm gì để giới thiệu vẻ đẹp của quê hương đến du khách gần xa thì có lỗi lắm. Đây cũng là lý do cô và 56 người dân trong tổ tiết kiệm vay vốn do cô quản lý đều là người lái đò tại Khu du lịch Tam cốc - Bích Động. Thu nhập từ nghề lái đò cả tháng chỉ từ 2,5-3 triệu đồng/số đò nhưng vẫn là niềm vui, niềm động lực to lớn để cô gắn bó phát triển quê hương.

Cách đó không xa, căn nhà nhỏ của gia đình anh Chu Đức Phương lại chứa đựng cả một gia tài văn hóa. Dù cơ thể có chút khiếm khuyết bẩm sinh nhưng người thợ thêu với 35 năm kinh nghiệm vẫn miệt mài bên khung cửi, từng mũi kim như nhịp đập của trái tim, thổi hồn vào những bức tranh thêu truyền thống. Nghề thêu đã ăn sâu vào máu thịt anh, từ thuở ấu thơ được ông bà truyền dạy, đến khi trưởng thành, nó trở thành kế sinh nhai, là sợi dây níu giữ anh với mảnh đất cố đô. Từng sản phẩm thêu ra đều là kết tinh của sự tỉ mỉ, công phu. Hoa văn trên áo được anh nâng niu, che chắn, tránh bụi bẩn, phai màu.

Theo nghề vất vả nhưng trước kia, cuộc sống gia đình anh chật vật lắm, công việc không được ổn định phải đi làm thuê cho người khác. Nhưng từ khi được NHCSXH tin tưởng cho vay vốn, gia đình anh Phương đã mua được vải, chỉ, máy móc để tự làm chủ nên công việc đều đặn, ổn định hơn, giải quyết thêm công ăn việc làm cho một số hộ dân khác. Sản phẩm làm ra được du khách ưa chuộng, mua về làm quà tặng rất nhiều. "Nhờ có đồng vốn ấy, nghề thêu của tôi ngày càng phát triển, ba đứa con của tôi được ăn học đàng hoàng, có công ăn việc làm ổn định. Tôi còn tham gia giảng dạy tại lớp thêu truyền thống, truyền lửa cho thế hệ trẻ, góp phần gìn giữ nét đẹp văn hóa hơn 700 năm tuổi của cha ông", anh Phương hạnh phúc kể.

Không để đồng vốn rơi vào lãng phí

Sau nhiều năm làm "cánh tay nối dài" của tín dụng chính sách xã hội, cô Bùi Thị Thúy, Tổ trưởng Tổ tiết kiệm và vay vốn thôn Đồng Bài, xã Quảng Lạc, huyện Nho Quan hiểu rõ từng ngõ ngách, từng hoàn cảnh đặc biệt của những đối tượng chính sách trong thôn. Cô chia sẻ, các chương trình tín dụng do NHCSXH thực hiện thực sự cần thiết và phù hợp với người nghèo, cận nghèo và gia đình có hoàn cảnh khó khăn. Đây là một hình thức đầu tư cho người nghèo, nhằm hạn chế việc "cho không", đồng tiền rơi vào lãng phí, nay bà con được vay vốn các khoản vay nhỏ, lãi suất thấp, thời gian vay hợp lý và đặc biệt có sự đồng hành sát sao của cả hệ thống chính trị, nguồn vốn đã phát huy sức mạnh tổng hợp, giúp nhiều gia đình giải được bài toán thoát nghèo. Hơn hết, nguồn vốn khi đến với người nghèo đã thúc đẩy họ tìm cách làm, bớt dần tư duy ỷ lại, chủ động, tự tin vươn lên trong cuộc sống.

Không chỉ giúp người dân thoát nghèo, chính sách tín dụng của NHCSXH còn tạo ra những hiệu ứng tích cực lan tỏa trong cộng đồng. Theo thống kê của NHCSXH chi nhánh tỉnh Ninh Bình, trong 10 năm triển khai thực hiện Chỉ thị số 40-CT/TW, đã có 586.486 lượt hộ nghèo và các đối tượng chính sách được vay vốn từ Ngân hàng Chính sách xã hội, với doanh số cho vay đạt 11.867 tỷ đồng, góp phần quan trọng giúp trên 80 nghìn hộ vượt qua ngưỡng nghèo; giải quyết tạo việc làm cho gần 80 nghìn lao động; giúp trên 70 nghìn học sinh, sinh viên có hoàn cảnh khó khăn được vay vốn chi phí học tập; gần 2 nghìn hộ nghèo và các đối tượng chính sách được vay vốn xây dựng nhà ở; xây dựng trên 340 nghìn công trình nước sạch, vệ sinh môi trường nông thôn.

Những mục tiêu lớn lao không thể thành công nếu nguồn vốn không đủ vững chắc và ổn định. Ông Đoàn Văn Nguyên, Phó Giám đốc NHCSXH tỉnh Ninh Bình cho biết, NHCSXH tỉnh Ninh Bình đã huy động được các nguồn lực tài chính để tạo lập nguồn vốn thực hiện các chương trình tín dụng chính sách trên địa bàn. Đến nay, tổng nguồn vốn tín dụng chính sách trên địa bàn đạt 4.143 tỷ đồng, tăng 2.487 tỷ đồng so với trước khi có Chỉ thị 40. Trong đó, nguồn vốn cân đổi từ Trung ương là 3.135 tỷ đồng; nguồn vốn huy động là 599 triệu đồng; nguồn vốn nhận ủy thác tại địa phương là 409 tỷ đồng, tăng 397 tỷ đồng so với trước khi có Chỉ thị số 40. UBND tỉnh và 8/8 huyện, thành phố hằng năm đều quan tâm bố trí ngân sách địa phương ủy thác qua NHCSXH ngay từ đầu năm, mức bố trí năm sau cao hơn năm trước.

Trước những nỗ lực không ngừng nghỉ, ông Tống Quang Thìn, Uỷ viên Ban Thường vụ Tỉnh uỷ, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh, Trưởng Ban đại diện HĐQT NHCSXH tỉnh Ninh Bình, khẳng định, hoạt động tín dụng chính sách xã hội ngày càng hiệu quả, chất lượng tín dụng không ngừng được nâng lên, góp phần quan trọng thực hiện có hiệu quả các chủ trương, chính sách, các mục tiêu, nhiệm vụ mà Đảng bộ tỉnh Ninh Bình đã đề ra về giảm nghèo, tạo việc làm, phát triển nguồn nhân lực, đảm bảo an sinh xã hội, ổn định chính trị và phát triển kinh tế - xã hội.

Những đánh giá trên được khắc họa đậm nét từ những con số "biết nói". Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Ninh Bình thông tin, tín dụng chính sách do NHCSXH thực hiện góp phần tích cực thực hiện mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững của tỉnh, giảm tỷ lệ hộ nghèo từ 12,4% vào đầu năm 2011 xuống còn 1,86% vào cuối năm 2023; đồng thời, thông qua hiệu quả tín dụng chính sách tại các xã xây dựng nông thôn mới, góp phần toàn tỉnh có 8/8 huyện, thành phố đạt chuẩn/hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới, 50/119 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, 18/119 xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu.

Điều quan trọng và ý nghĩa nhất, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh nhiều lần khẳng định, tín dụng chính sách xã hội đã tạo chuyển biến cơ bản về nhận thức của người nghèo, từ mặc cảm tự ti, ỷ lại, sợ vay vốn không biết cách sử dụng vốn đến ý thức, ý chí vươn lên thoát nghèo làm giàu chính đáng; góp phần tích cực đẩy lùi tệ nạn cho vay nặng lãi ở nông thôn, giảm thiểu bất ổn xã hội tạo niềm tin của người dân đối với chính quyền địa phương. Thông qua việc phân công trách nhiệm của chính quyền cơ sở trong việc xác định đối tượng thụ hưởng chính sách; thực hiện dân chủ, công khai hoạt động tín dụng chính sách... niềm tin của nhân dân đối với chính quyền cơ sở ngày càng được nâng lên.