TP. Hồ Chí Minh: Xứng tầm trung tâm kinh tế tài chính quốc gia và khu vực

	TP. HCM: Xác định 132 địa điểm tổ chức hội chợ triển lãm thương mại năm 2021
	TP. HCM tháo gỡ “nút thắt” trong đầu tư

TP.HCM đang phấn đấu trở thành trung tâm tài chính của cả nước và khu vực

Đề xuất này của UBND TP.HCM dựa trên nhiều cơ sở mang tính thuyết phục như thành phố có nhiều lợi thế từ nguồn lao động nhân lực chất lượng cao, có cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin đáp ứng yêu cầu là trung tâm kinh tế tài chính quan trọng của đất nước, trung tâm kết nối kinh tế của khu vực trọng điểm phía Nam cũng như kết nối với các trung tâm tài chính khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Hiện thành phố đóng góp khoảng 23% GDP, 27% ngân sách quốc gia, thu hút 33% số dự án FDI của cả nước.

Theo TS. Trần Du Lịch, trong định hướng phát triển kinh tế, TP.HCM đã xác định thế mạnh về thị trường tài chính và đặt mục tiêu xây dựng thành phố trở thành trung tâm tài chính của cả nước và khu vực. Đây không chỉ là ý tưởng, mà đã trở thành định hướng và mục tiêu hành động của thành phố trong suốt thời gian qua.

Từ đó, TP.HCM luôn chú trọng xây dựng, phát triển thị trường tài chính như là một trong những lĩnh vực ưu tiên của quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế. Đến nay, công nghiệp, thương mại, tài chính đang khẳng định vị thế của thành phố là “đầu tàu” kinh tế, trung tâm thương mại, trung tâm tài chính, cửa ngõ giao lưu quốc tế của cả nước và có cơ sở để trở thành trung tâm tài chính ngang tầm khu vực.

Thực tế, trong nhiều năm qua TP.HCM luôn giữ vững vị thế dẫn đầu với mức tăng trưởng kinh tế ổn định bình quân khoảng 8,3%/năm. Chất lượng tăng trưởng kinh tế được cải thiện, cơ bản phát triển kinh tế dựa trên nền tảng mới sáng tạo, khoa học công nghệ, năng suất lao động cao hơn 2,7 lần so với bình quân cả nước, tốc độ tăng năng suất đạt 6,2%/năm, hiệu quả sử dụng vốn đầu tư được nâng lên...

Đồng thời, phát huy thế mạnh của trung tâm kết nối kinh tế của cả nước, cơ cấu kinh tế thành phố tiếp tục duy trì tỷ lệ hợp lý với khu vực dịch vụ liên tục giữ tỷ trọng lớn nhất. GRDP bình quân tăng liên tục qua các năm, đến năm 2020 ước đạt 6.799 USD, gấp 1,3 lần năm 2015 và gấp 2,3 lần so với cả nước…

Đặc biệt, các ngành dịch vụ của thành phố phát triển đạt kết quả cao cả về quy mô và năng suất, chất lượng, tăng trưởng bình quân đạt 8,3%, giá trị gia tăng dịch vụ chiếm hơn 33% giá trị tăng toàn ngành dịch vụ, đứng đầu cả nước. Chỉ số sản xuất toàn ngành công nghiệp giai đoạn 2016-2020 ước tăng bình quân 7,86%/năm, giá trị gia tăng công nghiệp chiếm 16% toàn ngành, đứng đầu cả nước. Ngành nông nghiệp tiếp tục chuyển dịch theo hướng nông nghiệp đô thị hiện đại, hiệu quả, bền vững, tập trung vào các ngành nông nghiệp công nghệ cao, công nghệ sinh học, kéo theo năng suất lao động tăng bình quân 21%/năm.

Về thị trường hàng hóa, thương mại, dịch vụ đạt quy mô lớn, duy trì mức tăng trưởng khá, từng bước hình thành các cơ chế, chính sách hỗ trợ thị trường bán lẻ trong nước trong bối cảnh hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, sự phát triển của thương mại điện tử đang thành xu thế quan trọng trong các năm gần đây…

Hiện nay, TP.HCM đã có mô hình mới trong phát triển kinh tế đã và đang phát triển mạnh mẽ. Điển hình là Khu Công nghệ cao thu hút khoảng 7 tỷ USD, xuất khẩu hàng năm hơn 8 tỷ USD với diện tích khoảng 800 ha, các khu chế xuất, khu công nghiệp từ giai đoạn trước đang phát huy tích cực. Công viên phần mềm Quang Trung ra đời sớm nhất và phát huy hiệu quả, các dự án khởi nghiệp tại thành phố có quy mô lớn nhất cả nước.

Gần đây, TP.HCM triển khai Khu Đô thị sáng tạo tương tác cao phía Đông sẽ tạo động lực lớn hơn cho thành phố trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Ngoài ra, TP.HCM còn có mô hình liên kết ngân hàng với doanh nghiệp thông qua cơ quan quản lý Nhà nước quận, huyện cũng thực hiện rất tốt.

Như vậy, nói đến vai trò đầu tàu kinh tế, không chỉ nói đến tỷ trọng đóng góp vào kinh tế cả nước mà còn là trung tâm tài chính ngân hàng. Thành phố đang nỗ lực để đi đầu cả nước về xây dựng ngân hàng 4.0, nhằm thiết lập vai trò dẫn dắt của ngân hàng hiện đại đối với hoạt động của hệ thống tài chính trên địa bàn.

Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Thành Phong khẳng định, thành phố xác định phát triển trở thành trung tâm tài chính, là “chìa khóa” để đưa kinh tế thành phố bứt phá trong thời gian tới. Do đó, với vai trò là “đầu tàu”, trung tâm nhiều mặt của cả nước, cùng với độ mở thương mại đạt 138%, thành phố cam kết sẽ nỗ lực hết sức mình để trở thành địa phương thực hiện thành công nhất mục tiêu nâng cao năng lực cạnh tranh thể chế thuộc nhóm Asean+4 như mục tiêu Chính phủ đề ra. Qua đó, tạo tiền đề quan trọng để các tổ chức tài chính đầu tư mạnh mẽ.

Các yếu tố hội tụ của một trung tâm tài chính, TP.HCM đã đáp ứng được so với các thành phố khác trong cả nước, kể cả một số thành phố lớn của các nước trong khu vực. Hiện, thành phố giữ vai trò là hạt nhân của Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, một khu vực được đánh giá năng động nhất cả nước, tạo ra một phần tư tổng sản phẩm quốc nội (GDP), 1/3 giá trị sản lượng công nghiệp, khoảng 30% tổng thu ngân sách nhà nước, hơn 30% tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu của cả nước. Ngoài ra, còn thu hút 1/3 số dự án FDI, có lúc chiếm tới 41% vốn FDI đầu tư vào Việt Nam.

Ngoài ra, TP.HCM còn có nhiều lợi thế về tiềm năng kinh tế tài chính để phát triển thành trung tâm tài chính tầm cỡ khu vực và quốc tế như có cảng biển quốc tế nối trực tiếp với các nước trong khu vực, mạng lưới ngân hàng thương mại cổ phần năng động, hoạt động rộng khắp cả nước, có lợi thế về quy mô kinh tế tài chính chiếm đến hơn 20% GDP cả nước...

Theo TS. Trần Đắc Sinh - nguyên Chủ tịch Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM, những năm gần đây, thị trường tài chính thành phố đã phát triển từng bước khá đồng bộ với các loại thị trường nước khác, đảm nhận ngày càng tốt hơn chức năng thu hút, điều hòa các nguồn cung - cầu vốn của cả nền kinh tế. Vì vậy, định hướng xây dựng trung tâm tài chính Việt Nam tại TP.HCM là cần thiết và đáp ứng đúng nhu cầu phát triển kinh tế của đất nước.

Mặc dù vậy, TP.HCM vẫn còn những tồn tại để có thể thực sự bứt phá như quá trình cơ cấu lại thị trường tài chính còn chậm, quy mô thị trường chứng khoán còn nhỏ so với các đô thị trong khu vực. Cùng với đó, tỷ lệ vốn hóa của thị trường chứng khoán trên GRDP của thành phố còn thấp, mới đạt 52%, trong khi Singapore đạt 243%, Kuala Lumpur 143%, Bangkok 120%... khiến tình trạng khan hiếm nguồn lực phát triển vốn đã khó khăn càng trở nên khó hơn. Hệ thống ngân hàng thương mại cổ phần tuy phát triển mạnh nhất cả nước nhưng so với các tổ chức tín dụng trong khu vực vẫn còn nhỏ bé về quy mô và thiếu kinh nghiệm trong dịch vụ tài chính quốc tế, phân tích thị trường, thẩm định dự án. Thành phố còn thiếu vắng các nhà đầu tư chuyên nghiệp như các quỹ đầu tư, các công ty ủy thác, các nhà môi giới tiền tệ...

Từ thực tế đó đòi hỏi chính quyền trung ương và thành phố cần tiếp tục xây dựng, nâng cấp hoạt động hệ thống tài chính, gồm cả dịch vụ ngân hàng, thị trường chứng khoán, cải thiện chất lượng giao dịch tài chính. Những điều kiện thuận lợi về vị trí địa lý hoặc kinh tế là chưa đủ, quan trọng hơn là một cơ chế thật sự đặc biệt mới có thể đưa một đô thị phát triển trở thành trung tâm tài chính đúng nghĩa. TP.HCM chỉ có thể thực hiện được khát vọng trở thành trung tâm tài chính của cả nước và khu vực nếu có sự ủng hộ và hậu thuẫn tối đa của Chính phủ, các bộ, ngành, cũng như sự đồng lòng nhất trí của người dân - đó phải là chính sách mang tầm quốc gia.