Yêu cầu mới về báo cáo điện tử và giám sát giao dịch đáng ngờ

Thông tư số 27/2025/TT-NHNN được xây dựng trên cơ sở kế thừa các quy định còn phù hợp tại Thông tư số 09/2023/TT-NHNN; sửa đổi, bổ sung một số nội dung nhằm tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc chính của đối tượng báo cáo và cơ quan quản lý trong quá trình triển khai, đồng thời, đảm bảo thực hiện nghiêm túc cam kết tại Hành động số 5 Phụ lục Kế hoạch hành động quốc gia thực hiện cam kết của Chính phủ Việt Nam về phòng, chống rửa tiền, tài trợ khủng bố, tài trợ phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt với Lực lượng đặc nhiệm tài chính về chống rửa tiền (FATF) ban hành kèm theo Quyết định số 194/QĐ-TTg ngày 23/2/2024 của Thủ tướng Chính phủ.

Thông tư gồm 13 Điều, trong đó, quy định về: Tiêu chí, phương pháp đánh giá rủi ro về rửa tiền của đối tượng báo cáo; quy trình quản lý rủi ro về rửa tiền và phân loại khách hàng theo mức độ rủi ro về rửa tiền; quy định nội bộ về phòng, chống rửa tiền; chế độ báo cáo giao dịch có giá trị lớn phải báo cáo; chế độ báo cáo giao dịch đáng ngờ; giao dịch chuyển tiền điện tử; hình thức và thời hạn báo cáo dữ liệu điện tử.

Đáng chú ý, Thông tư có quy định về chế độ báo cáo giao dịch chuyển tiền điện tử. Cụ thể, Điều 9 nêu rõ, đối tượng báo cáo có trách nhiệm thu thập thông tin và báo cáo về Cục Phòng, chống rửa tiền bằng dữ liệu điện tử khi thực hiện giao dịch chuyển tiền trong các trường hợp như: Giao dịch chuyển tiền mà các tổ chức tham gia giao dịch ở trong nước có giá trị từ 500 triệu trở lên hoặc ngoại tệ có giá trị tương đương; giao dịch chuyển tiền mà các tổ chức tham gia ở ngoài vùng lãnh thổ Việt Nam có giá trị từ 1.000 USD trở lên…

Quy định mới liên quan tới phòng chống, rửa tiền

Bên cạnh đó, Điều 11 của Thông tư cũng quy định mức giá trị và giấy tờ xuất trình cho hải quan cửa khẩu khi mang theo ngoại tệ tiền mặt, đồng Việt Nam tiền mặt, công cụ chuyển nhượng, kim khí quý, đá quý vượt mức quy định.

Theo đó, mức giá trị của kim khí quý (trừ vàng), đá quý: 400 triệu đồng. Tương tự, mức giá trị các công cụ chuyển nhượng cũng là 400 triệu đồng. Mức giá trị của ngoại tệ tiền mặt, đồng Việt Nam tiền mặt và vàng phải khai báo hải quan cửa khẩu khi xuất cảnh, nhập cảnh thực hiện theo quy định hiện hành của NHNN về mang ngoại tệ tiền mặt, đồng Việt Nam tiền mặt và vàng khi xuất cảnh, nhập cảnh.

Về hiệu lực thi hành, Thông tư có hiệu lực thi hành từ ngày 1/11/2025. Tuy nhiên, để đảm bảo đối tượng báo cáo có thời gian chuẩn bị triển khai phù hợp đối với các nội dung điều chỉnh tại Thông tư liên quan đến quy định nội bộ, quy trình quản lý rủi ro, mẫu biểu báo cáo, yêu cầu báo cáo, Thông tư đã bổ sung quy định chuyển tiếp đối với một số nội dung dưới đây.

Các đối tượng báo cáo tiếp tục thực hiện quy định về quy định nội bộ, quy trình quản lý rủi ro theo quy định hiện hành đến hết ngày 31/12/2025.

Kể từ ngày 1/1/2026, các đối tượng báo cáo có trách nhiệm hoàn thành việc: Điều chỉnh, cập nhật quy định nội bộ, quy trình quản lý rủi ro, để bảo đảm tuân thủ đầy đủ các quy định tại Thông tư này và xây dựng hệ thống công nghệ thông tin phù hợp phục vụ cho việc báo cáo bằng dữ liệu điện tử và phải có hệ thống phần mềm để quét, lọc theo danh sách đen, danh sách cảnh báo, danh sách cá nhân có ảnh hưởng chính trị quy định tại khoản 9, khoản 10 Điều 3 và khoản 1 Điều 17 Luật Phòng, chống rửa tiền và giám sát giao dịch để phát hiện, cảnh báo dấu hiệu đáng ngờ phù hợp nhằm mục đích phòng, chống rửa tiền, tài trợ khủng bố, tài trợ phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt.