Công nghiệp hỗ trợ và chính sách trên bàn giấy

	Công nghiệp hỗ trợ không có gương mặt mới
	Vốn cho công nghiệp hỗ trợ thế nào?
	Công nghiệp hỗ trợ chưa thoát ly FDI

Ảnh minh họa

Có công nghiệp hỗ trợ thì công nghiệp mới phát triển, Việt Nam mới tiến tới là nước công nghiệp được. Thế nhưng nhiều năm nay Việt Nam vẫn đang loay hoay với phát triển công nghiệp hỗ trợ, đang loay hoay với việc hỗ trợ DN và đang lãng phí cả tài lực lẫn vật lực cho việc hỗ trợ mà DN thì không nhận được. Ông Kazuhito Hagiwara - Phó giám đốc điều hành Viện Nghiên cứu Mitsubishi (MRI) Nhật Bản cho biết và gợi ý rằng, Việt Nam nên nghiên cứu lại để có mô hình phát triển công nghiệp hỗ trợ hiệu quả.

“Chân tình mà nói, Việt Nam đang lạc hậu so với các nước châu Á khác tới 40 năm, vậy phải làm gì để đuổi kịp họ?”, TS Yoichi Sakurada - chuyên gia của MRI đã nói như vậy để đặt vấn đề cho việc phát triển công nghiệp phụ trợ ở Việt Nam.

Việt Nam có 63 tỉnh thành, tỉnh nào cũng có 1 trung tâm hỗ trợ DNNVV trực thuộc Sở Kế hoạch và Đầu tư, 1 trung tâm khuyến công thuộc Sở Công Thương mà chức năng và nội dung hỗ trợ các trung tâm này na ná như nhau. Chủ yếu ở đó họ hỗ trợ DN về thủ tục hành chính, tìm hiểu các văn bản, chính sách, thủ tục đầu tư, hỗ trợ DN điều tra thị trường, kết nối kinh doanh, tham gia hội trợ triển lãm, xúc tiến thương mại, xúc tiến đầu tư… trong khi điều DN cần là hỗ trợ về kỹ thuật, công nghệ thì không có.

“Mục đích thành lập các trung tâm này là tốt nhưng nội dung hỗ trợ trùng lặp gây lãng phí về nguồn lực tiền bạc con người”, ông Sakurada nhận xét.

TS. Sakurada cho biết, ông đã hỏi DN, thì nhiều DN nói không biết về những trung tâm này, một số khác họ nói trung tâm không giúp họ được về công nghệ là thứ họ cần… vì một số trung tâm không có cán bộ biết về công nghệ, kỹ thuật, một số có cán bộ nhưng lại không có phương tiện máy móc… "Như vậy Chính phủ đang đầu tư nguồn lực tài chính con người cho các trung tâm này mà DN không biết tới, đó là sự lãng phí”, ông nói.

Bởi vậy mặc dù đến nay, Việt Nam đã có rất nhiều chương trình, chính sách hỗ trợ DNNVV, hỗ trợ công nghiệp hỗ trợ, nhưng DN vẫn chưa đủ lực tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu. “DN Việt Nam chưa tham gia ở đoạn đầu của chuỗi cung ứng được, mới len được vào đoạn cuối là cung ứng bao bì, sản xuất vỏ điện thoại”, các chuyên gia nước ngoài nhận xét.

PGS.TS.Nguyễn Thị Tuệ Anh, Phó Viện trưởng CIEM là người đã nhiều năm nay nghiên cứu về chiến lược phát triển công nghiệp hỗ trợ ở Việt Nam cho biết, khi làm công nghiệp hỗ trợ chúng ta cứ quan tâm đến chính sách và giải pháp vĩ mô, trong khi chuyên gia Nhật Bản đang giúp Việt Nam phát triển công nghiệp hỗ trợ từ chính nguyên nhân vì sao DNNVV chưa tham gia được chuỗi giá trị, vì sao DNNVV đông, nhiều cũng hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ nhưng lại không tham gia được vào chuỗi cung ứng cho DN lớn.

Thực tế là chính DN Việt Nam còn thiếu các liên kết dọc, ngang giữa các DN hoạt động trong ngành công nghiệp hỗ trợ, một phần là do chúng ta thiếu thông tin năng lực giữa các DN trong và ngoài nước. Năng lực cung cấp các sản phẩm trung gian của Việt Nam còn yếu về chất lượng, giá thành và thời gian…

“Chính sách cho ngành công nghiệp hỗ trợ của Việt Nam rất nhiều, nhiều đến mức Ngân hàng thế giới xếp vào loại nhất thế giới nhưng thực thi thì cũng kém nhất thế giới”, TSKH.GS. Nguyễn Mại, Chủ tịch Hiệp hội các DN đầu tư nước ngoài (VAFIE) phát biểu.

Theo ông, đừng quá tham trong các nghiên cứu kinh tế ngồi bàn giấy, nghiên cứu phải từ thực tế điều tra khảo sát, nếu không thì không có chính sách mang lại hiệu quả thực tế.

Ông cho rằng, chỉ cần lập 2 trung tâm hỗ trợ DN với đầy đủ thiết bị, năng lực như Nhật Bản đã làm ở Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh nơi có tới 300.000 DN đang hoạt động (trong số 450.000 DN cả nước). Và không thể có công nghiệp hỗ trợ chung chung, Việt Nam phải xác định rõ các ngành công nghiệp mũi nhọn, từ đó mới phát triển công nghiệp hỗ trợ công nghiệp mũi nhọn. Cách khôn ngoan và hiệu quả là hãy chọn từ ngành Việt Nam đang có lợi thế. Dễ làm trước, gai góc làm sau.

"Tôi ngồi nhiều với dệt may họ băn khoản việc tạo chuỗi từ dệt nhuộm đến sản phẩm cuối cùng đó là sự liên kết theo chuỗi, họ và tôi cùng kiến nghị nhiều lần là cần có những khu công nghiệp liên kết từ đầu vào đến đầu ra, như vậy là điều kiện giảm chi phí nhưng chưa có được trong khi hiện ta đang theo phát triển kiểu doanh nghiệp đa ngành”, ông Mại nói.