Tăng trưởng có thể vượt mục tiêu

	Việt Nam cam kết tạo môi trường kinh doanh thuận lợi hơn
	Không chủ quan với kết quả đã đạt được
	Quyết liệt hành động, mới có thành công

Xu hướng tăng trưởng khá tích cực

Thời điểm hiện tại cũng không phải quá sớm để đánh giá trong năm 2018, nền kinh tế đã lội ngược dòng ngoạn mục ở nhiều chỉ tiêu quan trọng. Nếu như hồi quý I, cơ quan thống kê nhận định mục tiêu tăng trưởng 6,7% là thách thức lớn do tốc độ tăng trưởng có thể đi theo chiều hướng là quý sau tăng thấp hơn quý trước. Tuy nhiên đến nay cục diện đã đảo ngược. Sau khi giảm tốc vào quý II, tốc độ tăng trưởng quý III đã tăng tốc trở lại. Nhờ đó, nhiệm vụ trong quý IV đã dễ thở hơn rất nhiều với mức tăng trưởng chỉ cần đạt tối thiểu 6,11% để cán đích mục tiêu cả năm.

Hoạt động của khối DN trong nước là vấn đề đáng ngại trong năm 2018

Với yêu cầu tăng trưởng 6,11% đặt ra cho quý IV, TS. Võ Trí Thành – nguyên Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương cho rằng, không phải là quá khó khăn. Vì vậy tốc độ tăng trưởng 6,7-6,8% cho cả năm 2018 chắc chắn sẽ đạt được, thậm chí có thể cao hơn một chút.

Nhìn ở phía cung, khu vực nông nghiệp tăng trưởng tương đối tốt, công nghiệp chế biến chế tạo cũng ở mức khá, ước tính trong 11 tháng đã tăng 10,1% so với cùng kỳ năm trước.

Trong khi cả cầu trong nước lẫn ngoài nước vẫn duy trì được đà tăng trưởng khá tích cực. Điển hình là tăng trưởng xuất khẩu tuy giảm tốc từng quý nhưng chắc chắn cả năm nay cũng sẽ vượt mục tiêu 10%. Bởi theo Tổng cục Thống kê, tính chung 11 tháng năm 2018, kim ngạch hàng hóa xuất khẩu tăng 14,4% so với cùng kỳ năm 2017. Nếu như hoạt động xuất khẩu trong tháng cuối năm chững lại, thì tốc độ cả năm vẫn có thể đạt quanh mức 12-13%.

Trong khi, tổng đầu tư toàn xã hội cũng đạt mục tiêu đặt ra ở mức 32-33% GDP. Về tiêu dùng, tính chung 11 tháng năm 2018, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng ước tăng 11,5% so với cùng kỳ năm trước, nếu loại trừ yếu tố giá tăng 9,34%, cao hơn mức tăng cùng kỳ năm 2017 là 9,25%. Đó là những dấu hiệu cho thấy trong bối cảnh phức tạp hiện nay xu hướng tăng trưởng của nền kinh tế Việt Nam là khá tích cực.

Cần những kịch bản điều hành linh hoạt hơn

Theo các chuyên gia kinh tế, có một số vấn đề cần xem xét cả về mặt thể chế, sản xuất kinh doanh, xuất khẩu. Thứ nhất, số liệu về DN tạm dừng hoạt động và giải thể, phá sản tăng lên rất mạnh. Hàng năm, số DN giải thể, ngừng hoạt động thường ở mức 45-50% so với số DN đăng ký thành lập mới. Thế nhưng 11 tháng năm nay, tỷ lệ trên ở mức 70%. Đáng quan ngại hơn là lượng DN đăng ký thành lập mới chỉ ở trên giấy, còn số DN “ốm, chết” là những DN đang hoạt động. Điều đó cho thấy vẫn còn những vấn đề về thể chế, tiếp cận nguồn lực, cạnh tranh, chi phí giao dịch… có thể làm thui chột hoạt động kinh doanh trên thực tế.

TS. Võ Trí Thành chia sẻ một phát hiện khác của ông về diễn biến của nền kinh tế trong năm nay. Theo đó, đây là lần đầu tiên sau một thời gian gia nhập WTO chúng ta chứng kiến tăng trưởng lĩnh vực dịch vụ thấp hơn tăng trưởng GDP. “Trong các năm vừa qua tăng trưởng dịch vụ luôn là đầu kéo góp phần đưa tăng trưởng chung lên, nhưng năm nay khu vực này lại thấp hơn. Điều này cho thấy chỉ còn một vài lĩnh vực dịch vụ còn duy trì tốc độ cao, còn lại bắt đầu có dấu hiệu chững lại hoặc đi xuống. Đó là dấu hiệu cần rất lưu ý”, ông Thành phân tích.

Vấn đề khác cần lưu ý là xuất khẩu. Mặc dù tốc độ tăng trưởng xuất khẩu năm nay nhiều khả năng sẽ vượt mục tiêu đề ra, song kịch bản này sẽ khó lặp lại trong năm tới đây bởi bối cảnh kinh tế thế giới sẽ phức tạp hơn rất nhiều. Hiện nay tất cả các dự báo đều cho thấy tăng trưởng kinh tế thế giới chững lại và thậm chí là giảm tốc trong năm 2019, chưa kể còn có nguy cơ suy giảm. Đặc biệt các đối tác hàng đầu của Việt Nam đều giảm khá mạnh từ nửa sau 2019, đơn cử như Hoa Kỳ, Trung Quốc. Đây là vấn đề ảnh hưởng lớn tới thương mại, đặc biệt là đầu tư. Mặc dù trong năm tới có thể khai thác các FTA mới như CPTPP hay Việt Nam – EU, song vẫn sẽ khó bù đắp lại vào phần suy giảm từ các đối tác quan trọng này.

Một ẩn số khó đoán định khác là lạm phát. Theo đó, các dự báo mới nhất cho thấy lạm phát năm 2019 có thể sẽ ở mức trên 4%, trước khi hạ xuống vào năm 2020. Vì vậy áp lực đang tăng lên đối với công tác điều hành, xoay quanh 2 yếu tố gồm biến động giá cả thế giới trong đó có giá dầu; giá cả các mặt hàng mà Chính phủ đang kiểm soát, như dịch vụ y tế, điện, giáo dục.

Tuy nhiên với sự bất định của giá dầu thế giới, theo một chuyên gia kinh tế, cần cẩn trọng và chuẩn bị nhiều kịch bản khác nhau. Vị này phân tích, trong năm qua mức đỉnh của giá dầu đã cao hơn 30% so với đầu năm, vượt mọi dự báo; sau đó khi được dự báo tăng trên 100 USD/thùng, thì mấy ngày vừa qua giá dầu lại giảm tới 30% so với đỉnh. Hiện nay giá đã giảm xuống dưới 60 USD/thùng, cho thấy đây là yếu tố vô cùng bất định.

Vì vậy, cùng với dự báo áp lực lạm phát tăng lên, các cơ quan điều hành cũng chuẩn bị một kịch bản khác là giá không quá áp lực, tạo điều kiện thuận lợi để đẩy nhanh giá thị trường đối với các mặt hàng mà Nhà nước đang quản lý do các nhóm này đã bị ghìm giữ quá lâu. Tuy nhiên để làm được điều này thì các chính sách vĩ mô khác, đặc biệt là chính sách tiền tệ lại phải linh hoạt hơn rất nhiều. Rõ ràng, trong bối cảnh nền kinh tế ngày càng hội nhập, công tác điều hành đang phải đối diện với những yếu tố đầu vào bất định hơn, đòi hỏi phải hoạch định nhiều kịch bản điều hành linh hoạt hơn.