Vốn đầu tư chảy mạnh vào dệt may: Gỡ nút thắt nguyên liệu

Dệt may được đánh giá là nhóm ngành hàng được hưởng lợi lớn nhất ngay sau khi Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) được ký kết và có hiệu lực. Tuy nhiên, các quy định bắt buộc về xuất xứ hàng hóa đang đè nặng lên vai các DN nội địa trong ngành này vì tỷ lệ phụ thuộc vào nguyên liệu nhập khẩu hiện vẫn ở mức 70%, trong đó gần 50% được nhập từ Trung Quốc – quốc gia không phải thành viên TPP.

Nguồn vốn để mở rộng liên kết sản xuất nguyên liệu dệt may khá chủ động

Khối ngoại nhanh chân

Nhận biết được nút thắt về xuất xứ hàng hóa, thời gian qua các tập đoàn dệt may nước ngoài đã tranh thủ đầu tư lớn vào hoạt động chế biến sợi. Ghi nhận tại Đồng Nai, Bình Dương, từ đầu 2015 đến nay đã có hàng chục DN FDI bỏ vốn đầu tư xây dựng nhà máy mới.

Chẳng hạn, Công ty TNHH Polytex Far Eastern (Đài Loan) đã đầu tư gần 300 triệu USD xây dựng nhà máy tại Bình Dương, Công ty TNHH Hyosung đầu tư 660 triệu USD xây nhà máy chế biến sợi tại Đồng Nai, Công ty viễn đông Tân Thế Kỷ (Đài Loan) cũng đang lên kế hoạch đầu tư nhà máy chế biến sợi trị giá 320 triệu USD, dự kiến sẽ động thổ trong tháng 9/2015.

Trong khi các DN ngoại đang thể hiện rõ sự tranh thủ đón đầu TPP thì các DN dệt may nội địa tỏ ra kém cạnh tranh hơn. Ngay cả các DN lớn như CTCP Sản xuất thương mại may Sài Gòn, CTCP xuất nhập khẩu Bình Thạnh, CTCP may Phú Thịnh Nhà Bè… hiện vẫn chỉ tập trung chủ yếu các giai đoạn cắt và may chứ chưa đầu tư sản xuất sợi.

Đến như Tập đoàn Dệt may Việt Nam (Vinatex), mặc dù từ nhiều năm trước đã chủ động đầu tư sâu vào các khâu sản xuất thượng nguồn, từ sợi, dệt nhuộm đến vải hoàn tất, tuy nhiên đến nay mỗi năm cũng mới chỉ cho ra khoảng hơn 300 triệu m2 vải từ nguồn cung nội địa.

Theo đánh giá của Vinatex, hiện nay giá nhập khẩu nguyên liệu từ Trung Quốc rẻ hơn khoảng 25-35% so với nhập từ các quốc gia thành viên TPP (so với Nhật Bản chẳng hạn).

Vì thế, nếu không chủ động đầu tư sản xuất từ sợi mà buộc phải thay đổi thị trường nhập nguyên phụ liệu thì các DN dệt may nội địa không còn cách nào khác là phải tăng giá thành sản phẩm, khi đó khả năng cạnh tranh sẽ kém hơn và sân chơi TPP sẽ dần thuộc về các DN FDI với lợi thế đáp ứng được các yêu cầu về xuất xứ hàng hóa.

Kênh mở từ vốn tín dụng

Nhìn nhận một cách khách quan, việc mở rộng đầu tư của các tập đoàn dệt may nước ngoài vào Việt Nam là một tất yếu. Khi các tập đoàn FDI rót vốn mạnh vào lĩnh vực dệt may sẽ thúc đẩy việc sàng lọc các DN yếu kém, tạo ra thị trường chuyên nghiệp hơn với các DN nội địa có đủ sức cạnh tranh.

Trong bối cảnh hiện nay, khả năng nhanh nhạy của DN trong việc lựa chọn liên kết cũng như phân bổ nguồn vốn có thể xem là hướng đi quyết định. Ghi nhận trên thị trường, hiện đã có một số DN mạnh dạn góp vốn hợp tác với các tập đoàn nước ngoài để sản xuất nguyên liệu.

Chẳng hạn mới đây, Tổng công ty May 28 đã lựa chọn hợp tác với đối tác Nhật Bản để xây dựng nhà máy sản xuất nguyên phụ liệu đầu vào, hay CTCP May Sài Gòn đã chủ động thử nghiệm mua lại nhãn hiệu thời trang của Mỹ. Theo đó, công ty sẽ thuê chuyên gia thiết kế của Mỹ về Việt Nam phối hợp để phát triển sản phẩm và bán thông qua hệ thống phân phối nhãn hiệu này.

Để phát triển liên kết xây dựng nguồn nguyên liệu, các DN dệt may nội địa hiện nay có khá nhiều cơ hội tiếp cận nguồn vốn tín dụng từ các NHTM. Bởi tính đến thời điểm này, theo ghi nhận của TBNH đã có hàng chục TCTD cam kết rót vốn cho lĩnh vực dệt may với tổng hạn mức hàng trăm ngàn tỷ đồng.

Cụ thể, giữa tháng 9 vừa qua, BIDV đã ký cam kết dành 15.000 tỷ đồng cho các DN dệt may nội địa. Theo đó, lãnh đạo BIDV cho rằng lĩnh vực dệt may luôn được NH này xếp vào nhóm ngành hàng trọng điểm cần gia tăng thị phần cho vay. Bởi trong vòng 2-3 năm trở lại đây, mặc dù dư nợ cho vay riêng lĩnh vực dệt may của BIDV tăng trưởng mở mức trên 40% nhưng tỷ lệ nợ xấu chỉ chiếm khoảng 0,4%.

Trước BIDV, hai NH lớn khác là Vietcombank và VietinBank cũng đã cam kết sẽ dành nguồn vốn lớn để cho vay đối với các DN dệt may nội địa.

Theo đó, Vietcombank dành nguồn vốn khoảng 3.000 tỷ đồng để cho các DN thành viên của Vinatex vay vốn phục vụ sản xuất xuất khẩu, trong khi VietinBank cùng với đối tác chiến lược của mình là Bank of Tokyo Mitsubishi (BTMU) cam kết sẽ đưa ra các gói sản phẩm tín dụng chuyên biệt dành cho các DN xuất khẩu các mặt hàng có thế mạnh vào Nhật Bản như dệt may, da giày với hạn mức mở.

Đồng thời NH này cũng sẽ triển khai các chương trình như: Cho vay DN vệ tinh, Cho vay VND tham chiếu lãi suất USD, Chương trình Jica giai đoạn 3… để mở thêm kênh vốn cho các DN ngành dệt may.

Ngoài các NH trên, hiện nay hàng loạt các NHTMCP cũng đang đưa ra các gói sản phẩm tín dụng đối với lĩnh vực dệt may. Chẳng hạn VietBank cung cấp gói tín dụng vay 1.000 tỷ đồng hỗ trợ vốn cho các DN xây dựng chuỗi sản xuất và cung ứng hàng hóa, PVcomBank cũng dành 1.000 tỷ đồng cho vay với lãi suất từ 6%/năm, đồng thời cung cấp các gói giải pháp tài trợ trọn gói đối với ngành dệt may và nhóm DN vệ tinh cung cấp sản phẩm, dịch vụ cho lĩnh vực sản xuất kinh doanh này.

Như vậy có thể thấy, hàng loạt các NHTM đã nhận thức được nhu cầu vốn để tăng cường liên kết và mở rộng đa dạng hóa nguồn cung nguyên phụ liệu của các DN dệt may trong nước. Từ đó đã xuất hiện nhiều gói tín dụng tập trung vào lĩnh vực này. Với sự chủ động tài trợ vốn từ phía các NHTM cũng như sự dồn dập rót vốn của các DN FDI, hy vọng rằng trong thời gian tới, ngành dệt may của Việt Nam có thể chủ động được tối đa nguồn nguyên phụ liệu để tận dụng hết những lợi thế về thuế suất khi TPP chính thức có hiệu lực.