FTSE nâng hạng: Cơ hội tỷ USD đưa VN-Index bứt phá đỉnh lịch sử

Thị trường chứng khoán Việt Nam trước “cú hích” nâng hạng, sóng mới từ vốn ngoại và chính sách hỗ trợ

Sóng nâng hạng, bền vững và chọn lọc

Trong nhiều năm qua, câu chuyện nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam luôn được giới đầu tư nhắc đến như một kỳ vọng dài hạn. Đến nay, tiến trình này đã đi đến giai đoạn cuối cùng. Đại diện Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam (VSDC) cho biết, Việt Nam đã hoàn tất toàn bộ yêu cầu kỹ thuật mà FTSE đặt ra. Hiện, FTSE đang tiến hành kiểm chứng dữ liệu vận hành hệ thống giao dịch, bước cuối trước khi đưa ra tuyên bố chính thức vào đầu tháng 10/2025.

Điều này đồng nghĩa với việc, thay vì câu hỏi “liệu có được nâng hạng hay không”, cộng đồng đầu tư đang quan tâm nhiều hơn đến mức độ dòng vốn quốc tế sẽ chảy vào mạnh mẽ đến đâu. Ước tính, chỉ riêng các quỹ ETF thụ động có thể giải ngân cơ học từ 0,8 đến 1 tỷ USD. Cùng với đó, dòng vốn chủ động từ các quỹ quốc tế có thể bổ sung thêm 4-6 tỷ USD là con số khổng lồ đủ sức thay đổi cục diện thị trường.

Một trong những yếu tố quan trọng mở đường cho cú hích nâng hạng chính là việc Ngân hàng Nhà nước ban hành Thông tư 25/2025/TT-NHNN. Văn bản này đã tháo gỡ hàng loạt rào cản pháp lý cho nhà đầu tư nước ngoài và có hiệu lực ngay tại nhiều điều khoản trọng yếu.

Nổi bật, nhà đầu tư ngoại giờ đây có thể ủy quyền cho tổ chức tài chính mở, đóng và sử dụng tài khoản thanh toán, một bước đi giúp đơn giản hóa thủ tục hành chính. Đồng thời, quy định hợp pháp hóa lãnh sự trong hồ sơ mở tài khoản cũng được bãi bỏ, giúp tiết kiệm đáng kể thời gian và chi phí. Ngoài ra, việc mở rộng phạm vi giấy tờ định danh, cho phép sử dụng hệ thống SWIFT và giao dịch điện tử không cần đối chiếu sinh trắc học càng tăng thêm sự linh hoạt, thuận tiện.

Ông Nguyễn Anh Khoa, Giám đốc Phân tích Công ty Chứng khoán Agriseco đánh giá: Đây là cú hích lịch sử, thay đổi toàn diện thanh khoản, định giá và vị thế thị trường. Ước tính Việt Nam sẽ chiếm khoảng 1% trong tổng giá trị 85 tỷ USD của các quỹ ETF theo dõi FTSE EM. Điều này sẽ tạo sóng tăng bền vững, đưa mặt bằng giá và thanh khoản lên tầm cao mới.

Trước đây, thông tin về nâng hạng thường chỉ tạo sóng ngắn hạn nhờ kỳ vọng đầu cơ. Tuy nhiên, theo ông Hàn Hữu Hậu, CEO-Hy Maxpro, khi việc nâng hạng chính thức được công bố, các quỹ ETF thụ động bắt buộc giải ngân sẽ tạo lực cầu cơ học, bền vững và có chọn lọc. Sóng nâng hạng dự kiến diễn ra theo hai nhịp, quanh thời điểm công bố và sát ngày tái cơ cấu danh mục ETF.

Điều này đã phần nào phản ánh vào thị trường trong những tháng gần đây. VN-Index đã tăng hơn 30% từ đầu năm và gần 60% so với đáy tháng 4/2025. Thanh khoản nhiều phiên giao dịch vượt 48.000 tỷ đồng, cho thấy dòng tiền mới tham gia mạnh mẽ. Phiên 5/9, VN-Index có lúc vượt 1.700 điểm trước khi điều chỉnh, minh chứng cho sức nóng của kỳ vọng nâng hạng.

Không chỉ Thông tư 25, nhiều văn bản pháp lý quan trọng trước đó như Thông tư 68/2024/TT-BTC, Thông tư 18/2025/TT-BTC, Thông tư 20/2025/TT-BTC, Thông tư 03/2025/TT-NHNN đều hướng tới mục tiêu mở cửa, tiệm cận thông lệ quốc tế. Đặc biệt, Thông tư 68 cho phép nhà đầu tư tổ chức nước ngoài được giao dịch mà không cần đủ 100% tiền, góp phần củng cố niềm tin và cải thiện tính hấp dẫn của thị trường Việt Nam.

Theo các chuyên gia VinaCapital, việc đồng bộ khung pháp lý không chỉ thu hút vốn quốc tế mà còn nâng cao tính minh bạch, tạo môi trường đầu tư bền vững cho cả nhà đầu tư trong và ngoài nước. Đây là yếu tố then chốt để FTSE Russell cân nhắc nâng hạng trong kỳ đánh giá ngày 7/10/2025.

VN-Index trước cơ hội xác lập đỉnh mới

Các tổ chức phân tích lớn như: VNDirect, ABS, VCBS đều lạc quan với triển vọng thị trường sau nâng hạng. Kịch bản tích cực cho thấy VN-Index có thể đạt 1.850 – 1.900 điểm vào cuối năm 2025 hoặc giữa năm 2026. Hiện hệ số P/E quanh mức 15 lần, thấp hơn đỉnh 20 lần năm 2021- trong khi lợi nhuận doanh nghiệp niêm yết dự báo tăng 20% năm nay. Điều này cho thấy dư địa tăng trưởng còn rất lớn.

Xu hướng hạ lãi suất toàn cầu và tín hiệu từ Fed sớm giảm lãi suất đang hỗ trợ đáng kể cho tỷ giá và chính sách tiền tệ Việt Nam. Chính phủ đặt mục tiêu tăng trưởng GDP 8,3 - 8,5% trong năm 2025, tín dụng 6 tháng đầu năm tăng gần 10% và tiếp tục được đẩy mạnh trong quý IV. Ngành ngân hàng được dự báo duy trì vai trò dẫn dắt, với tăng trưởng tín dụng 18 - 20% và NIM phục hồi từ quý III.

Song song, đầu tư công bứt phá đang tạo động lực cho nhóm doanh nghiệp xây dựng, vật liệu, thép, xi măng. Ngành chứng khoán trực tiếp hưởng lợi nhờ thanh khoản cao, nhiều công ty đang mở rộng quy mô tự doanh và cho vay ký quỹ.

Nâng hạng thị trường không chỉ mang lại lợi ích về dòng vốn. Theo các chuyên gia, đây còn là cú hích để Việt Nam chuẩn hóa toàn diện hệ sinh thái tài chính, tăng chiều sâu thị trường và nâng cao uy tín trên bản đồ đầu tư quốc tế.

Trong bối cảnh hệ số P/E của Việt Nam vẫn thấp hơn mức trung bình khu vực và triển vọng lợi nhuận doanh nghiệp sáng sủa, việc nâng hạng FTSE Russell sẽ đóng vai trò chất xúc tác để VN-Index chinh phục đỉnh mới. Quan trọng hơn, nó khẳng định vị thế ngày càng vững chắc của thị trường chứng khoán Việt Nam trong dòng chảy tài chính toàn cầu.