Khánh Hòa phát huy cơ chế đặc thù, huy động nguồn lực hiệu quả tạo đột phá trong kỷ nguyên mới

Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng tham dự Hội thảo

Tháo gỡ điểm nghẽn từ thể chế, quy hoạch, đầu tư

Ông Phan Đức Hiếu – Ủy viên chuyên trách Ủy ban Kinh tế của Quốc hội nhận định, Khánh Hòa đang có lợi thế lớn khi được thụ hưởng các cơ chế đặc thù theo Nghị quyết 198 của Quốc hội. Việc phân quyền mạnh cho địa phương trong các vấn đề như giá đất, tiền thuê đất giúp Khánh Hòa có thể linh hoạt tháo gỡ nhiều vướng mắc tồn đọng lâu nay. Tuy nhiên, để phát huy tối đa cơ chế này, tỉnh cần chủ động rà soát, phân loại cụ thể các dự án đang chậm tiến độ hoặc gặp vướng mắc, trên cơ sở đó phân định rõ đâu là vấn đề thuộc thẩm quyền địa phương để xử lý, và đâu là nội dung cần đề xuất Chính phủ tháo gỡ.

Ông Phan Đức Hiếu – Ủy viên chuyên trách Ủy ban Kinh tế của Quốc hội nhấn mạnh tỉnh Khánh Hoà cần tận dụng tối đa các thời điểm vàng để bứt phá

Liên quan đến xử lý các dự án chậm tiến độ, ông Hiếu cho rằng Khánh Hòa cần rà soát kỹ dự án nào vướng mắc thuộc thẩm quyền địa phương thì chủ động giải quyết; dự án nào vượt thẩm quyền thì sớm đề xuất Chính phủ, Quốc hội có cơ chế đặc biệt. Đặc biệt, ông lưu ý việc nâng cao chất lượng quy hoạch và tính linh hoạt trong điều chỉnh. “Thời gian là cơ hội, nếu chậm trễ thì cơ hội sẽ mất. Do đó, cần tận dụng tối đa các thời điểm vàng để bứt phá”, ông nhấn mạnh.

Đồng tình với quan điểm này, ông Cao Đăng Vinh – Phó Vụ trưởng Vụ Pháp luật dân sự – kinh tế (Bộ Tư pháp) cho rằng, việc hoàn thiện thể chế là động lực then chốt cho phát triển. Sau khi hợp nhất với Ninh Thuận, Khánh Hòa cần rà soát, đánh giá hiệu quả các cơ chế đặc thù đang được áp dụng (như Nghị quyết 55 của Quốc hội, Nghị quyết 09 của Bộ Chính trị), từ đó đề xuất điều chỉnh hoặc ban hành nghị quyết mới phù hợp hơn với điều kiện phát triển mới. “Khánh Hòa có thể tham khảo kinh nghiệm từ TP. Hải Phòng, tỉnh Nghệ An – những địa phương đã từng điều chỉnh hoặc đề xuất bổ sung cơ chế đặc thù sau khi có thay đổi về đơn vị hành chính”, ông Vinh gợi ý.

PGS.TS. Trần Đình Thiên - Thành viên Hội đồng tư vấn chính sách của Thủ tướng nhấn mạnh Khánh Hòa cần đặt phát triển nguồn nhân lực, trí tuệ và sáng tạo làm trung tâm

Từ góc độ phát triển dài hạn, ông Chu Thúc Đạt – Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo (Bộ Khoa học và Công nghệ) – khẳng định, Khánh Hòa cần xem khoa học, đổi mới sáng tạo (ĐMST) và chuyển đổi số (CĐS) là ba trụ cột chiến lược, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh và chất lượng cuộc sống người dân.

Theo ông Đạt, ba giải pháp đột phá có thể triển khai ngay là: đẩy nhanh chuyển đổi số trong bộ máy hành chính và dịch vụ công bằng các quyết định thể chế và ứng dụng AI; hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới công nghệ, khởi nghiệp sáng tạo bằng các gói vay ưu đãi, quỹ đầu tư mạo hiểm và cơ chế sandbox; và tăng đầu tư hạ tầng khoa học công nghệ, khuyến khích doanh nghiệp chi cho R&D thông qua chính sách thuế.

Đặc biệt, ông Đạt nhấn mạnh đến vai trò của các đại học, viện nghiên cứu trong việc tạo ra tri thức nền, trong khi doanh nghiệp cần được hỗ trợ để chuyển hóa tri thức thành sản phẩm, mô hình kinh doanh mới. Sự phối hợp hiệu quả giữa các chủ thể này sẽ tạo ra hệ sinh thái đổi mới sáng tạo thực chất và bền vững.

Cần giải pháp, chiến lược đột phá

Hiến kế giải pháp để Khánh Hoà hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng kinh tế hai con số, PGS.TS. Trần Đình Thiên – Thành viên Hội đồng tư vấn chính sách của Thủ tướng cho rằng, tỉnh đang có khí thế và động lực mới để bứt phá. Theo ông, tăng trưởng hai con số không chỉ mang ý nghĩa “biễu diễn” trong ngắn hạn, mà phải hướng đến sự phát triển dài hạn, bền vững trong kỷ nguyên mới. Tuy nhiên, đây là thách thức lớn, bởi thực tiễn quốc tế cho thấy rất ít nền kinh tế duy trì được mức tăng trưởng cao trong chu kỳ kéo dài 10–20 năm. Muốn đạt được mục tiêu này, theo GS.TS. Trần Đình Thiên, Khánh Hòa không thể đi theo lối mòn, mà phải chuẩn bị kỹ lưỡng về động lực tăng trưởng, chiến lược phát triển và thể chế điều hành.

Bà Hà Thu Giang – Vụ trưởng Vụ Tín dụng NHNN khằng định ngành Ngân hàng cam kết đồng hành, tháo gỡ khó khăn và đáp ứng nhu cầu vốn cho Khánh Hòa phát triển

Sau khi hợp nhất với tỉnh Ninh Thuận, Khánh Hòa sở hữu quy mô lớn hơn, không gian phát triển rộng hơn và đặc biệt là những lợi thế mang tính cộng hưởng, không nơi nào có được. Vấn đề đặt ra là cần khai thác hiệu quả những lợi thế đó, chuyển hóa thành sức mạnh phát triển thực chất.Theo PGS.TS. Trần Đình Thiên, để tạo đột phá, Khánh Hòa cần tích hợp lại các điều kiện phát triển, xây dựng lại quy hoạch theo hướng chiến lược, nhấn mạnh các mũi nhọn ưu tiên, tránh dàn trải. Với một mục tiêu tăng trưởng "phi thường", cách làm cũng phải "khác thường" – nghĩa là cần đổi mới tư duy, mạnh dạn thử nghiệm và tạo ra mô hình phát triển tiên phong.

Đặc biệt, ông nhấn mạnh yếu tố con người là then chốt. Khánh Hòa cần đặt phát triển nguồn nhân lực, trí tuệ và sáng tạo làm trung tâm. Khi trí tuệ con người kết hợp cùng trí tuệ nhân tạo, sẽ tạo ra sức bật lớn cho sự phát triển đột phá trong tương lai.

Ở góc nhìn tài chính, ông Nguyễn Xuân Thành – Giảng viên Đại học Fulbright Việt Nam nhận định, để Khánh Hoà trở thành thành phố trực thuộc Trung ương, vấn đề được đặt ra chính là nguồn lực để đầu tư. Tính đến thời điểm hiện tại, tích lũy các khoản vay mới (tổng các khoản vay mới trừ đi các khoản hoàn trả) chỉ là 35 nghìn tỷ đồng. Trong khi đó, tổng đầu tư thực hiện của năm ngoái từ tất cả các nguồn vốn tại Khánh Hòa đạt 37.400 tỷ đồng và Ninh Thuận đạt 20.300 tỷ đồng.

Như vậy, tổng đầu tư thực hiện trên địa bàn hai tỉnh sau sáp nhập cộng lại chỉ xấp xỉ 60 nghìn tỷ đồng. Điều này đặt ra một thách thức lớn khi Khánh Hòa mong muốn nâng mức đầu tư trong 5 năm tới. Trong bối cảnh hệ thống tài chính hiện nay chủ yếu dựa vào các tổ chức tín dụng, việc dư nợ tín dụng chỉ khoảng 300 nghìn tỷ đồng cho thấy cần có thêm các kênh huy động vốn khác.

Ông Nguyễn Xuân Thành – Giảng viên Đại học Fulbright Việt Nam chia sẻ giải pháp để Khánh Hoà trở thành thành phố trực thuộc Trung ương

Để giải quyết nút thắt về huy động vốn, ông Nguyễn Xuân Thành đã đề xuất một kênh huy động vốn mới cho các dự án đầu tư cơ sở hạ tầng. Đó là phát hành trái phiếu mà không coi đó là trái phiếu của chính quyền địa phương, không tính vào nợ công, và không bị giới hạn 60% tổng thu ngân sách. Các trái phiếu này gắn với dự án này gắn với các dự án cơ sở hạ tầng, tiềm năng lan tỏa, tăng giá trị đất, thúc đẩy đô thị hóa… và được đảm bảo bởi quyền sử dụng đất, được thúc đẩy và đảm bảo bởi các dự án hạ tầng. Song thách thức đảm bảo tính hiệu quả của dự án chính là quá trình giải phóng mặt bằng và triển khai, phải khớp với tiến độ huy động vốn và hoàn trả nợ.

Để hiện thực hóa khát vọng trở thành thành phố trực thuộc Trung ương, bà Hà Thu Giang - Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế NHNN khẳng định, ngành Ngân hàng cam kết sẽ luôn đồng hành cùng doanh nghiệp và chính quyền tỉnh Khánh Hòa, sẵn sàng triển khai các giải pháp tháo gỡ khó khăn, đáp ứng nhu cầu vốn tín dụng phát triển kinh tế trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa, đặc biệt là nhu cầu vốn để khai thác các tiềm năng, thế mạnh, các trụ cột tạo động lực tăng trưởng kinh tế - xã hội tỉnh Khánh Hòa. “Với sự chủ động của ngành ngân hàng, sự quyết liệt của chính quyền địa phương và tinh thần đổi mới của cộng đồng doanh nghiệp sẽ kiến tạo thành công một Khánh Hòa hiện đại và phát triển bền vững”, bà Giang bày tỏ tin tưởng.