NHNN có đủ nguồn lực để ổn định tỷ giá

TS. Bùi Quang Tín

Trong tuần qua, cùng với những biến động của thị trường tài chính thế giới, thị trường ngoại hối trong nước cũng ghi nhận tỷ giá tăng hơn. Đến chiều ngày 20/3, tỷ giá USD tại nhiều NHTM lớn đã đạt xấp xỉ 23.600 đồng/USD, tăng hơn 400 đồng so với cuối tuần trước. Nguyên nhân nào khiến tỷ giá tăng mạnh như vậy? Trao đổi với phóng viên, TS. Bùi Quang Tín nhận định tỷ giá chịu áp chủ yếu do ảnh hưởng từ thế giới.

Ông có thể chia sẻ cụ thể lý do tỷ giá tăng?

Có nhiều nguyên nhân nhưng theo tôi, nguyên nhân tác động chính là đà tăng của chỉ số USD Index trên thế giới tuần này. Đây là chỉ số đo sức mạnh đồng USD với 6 đồng ngoại tệ mạnh khác gồm euro, bảng Anh, yên Nhật, dollar Canada, SEK (Thụy Điển), và Franc (Thụy Sỹ). Tính từ ngày 9/3/2020 đến nay, chỉ số USD Index đã tăng trên 7% từ 95,07 điểm lên 102 điểm.

Còn tại Việt Nam, tính đến 20/3, tỷ giá quy đổi USD trong nước tăng khoảng 1,3-1,5% so với đầu năm. Như vậy, việc tỷ giá USD/VND tăng theo biến động thế giới là bình thường. So với tỷ giá này, Việt Nam vẫn tăng thấp hơn nhiều 6 đồng ngoại tệ mạnh của thế giới. Có thể nói rằng, mức tỷ giá biến động này nằm trong mức dự kiến của NHNN trong năm 2020.

Điều gì khiến đồng USD tăng mạnh trở lại trong những ngày qua, bất chấp việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) giảm sâu lãi suất, thưa ông?

Có hai lý do khiến đồng USD thế giới tăng mạnh những ngày vừa qua. Đó là, không riêng Fed đưa ra các biện pháp kích cầu nền kinh tế như giảm lãi suất 0-0,25% và Chính phủ nước này cam kết tung hàng nghìn tỷ USD ra thị trường mà hầu hết quốc gia khác đều có chính sách hỗ trợ không thua kém Mỹ.

Tuy nhiên, sau sự hỗ trợ đó thì giá các loại hàng hóa đều giảm, từ chứng khoán, bất động sản, vàng, dầu mỏ… Điều này cho thấy người dân và nhà đầu tư đang không chờ đợi vào sự hỗ trợ của chính sách tiền tệ, gói kích thích của các quốc gia mà cái họ mong chờ là khi nào có vắc xin Covid-19. Vì dịch bệnh được giải quyết thì nền kinh tế hàng hóa trở lại bình thường. Còn bây giờ ai cũng lo đến đối đầu với dịch bệnh không còn để ý đến việc kinh doanh.

Thứ hai, thời điểm này nhà đầu tư cũng không xem trái phiếu Chính phủ Mỹ, đồng yên Nhật, hay vàng là nơi trú ẩn an toàn nữa mà đổ xô đi mua USD. Đó là lý do tỷ giá USD thế giới tăng mạnh chỉ trong 1 tuần vừa qua.

Theo ông, động thái tăng tỷ giá sẽ kéo dài hay chỉ là ngắn hạn?

Đây là tín hiệu ngắn hạn vì thực tế khi dịch bệnh đi xuống, nền kinh tế trở lại bình thường thì niềm tin của nhà đầu tư sẽ trở lại. Khi đó, các thị trường hàng hóa sẽ tăng lên như giá cổ phiếu trên thị trường chứng khoán, bất động sản... nhà đầu tư rút tiền khỏi các kênh trú ẩn để đổ vào các tài sản rủi ro và đồng USD không còn là nơi trú ẩn nữa, tỷ giá sẽ ổn định trở lại.

Thực chất, nếu để ý kỹ tác động tỷ giá ở các nước mạnh hơn là do nhà đầu tư, người dân, doanh nghiệp thiếu niềm tin về khả năng kiểm soát dịch bệnh sớm của quốc gia họ.

Còn ở Việt Nam, tác động không nhiều là vì dù người dân Việt Nam lo lắng dịch bệnh nhưng họ vẫn tin tưởng vào khả năng kiểm soát dịch của Chính phủ. Khi họ tin vào chính sách Nhà nước họ sẽ không đổ xô đi mua vàng, chọn vàng làm kênh trú ẩn an toàn như thời điểm khủng hoảng 2007-2008. Trong những năm gần đây người dân đã không tìm đến đầu tư vàng, USD, mà họ giữ đồng VND để gửi tiết kiệm hoặc là giữ tiền tại nhà nên tuy tỷ giá có biến động so với năm trước nhưng trong tầm kiểm soát của NHNN.

Với diễn biến tỷ giá như hiện tại, theo ông, NHNN có đủ công cụ giữ ổn định tỷ giá như mục tiêu đặt ra?

Xét về tổng thể, giống như nhiều quốc gia khác, kiều hối về Việt Nam có thể bị sụt giảm do thu nhập người Việt Nam tại các quốc gia trên thế giới bị sút giảm. Xuất nhập khẩu cũng chịu tác động, nguồn vồn FDI, FII bị ảnh hưởng do hạn chế giao thường, xuất nhập cảnh, xáo trộn chuỗi giá trị toàn cầu… Tất cả điều này khiến cho Việt Nam cũng như nhiều nước khác trên thế giới bị sụt giảm nguồn ngoại tệ.

Tuy nhiên, từ khi dịch bệnh đến giờ thanh khoản ngoại tệ tương đối ổn định. Việt Nam có thế mạnh dự trữ ngoại hối, cung cầu thanh khoản USD vẫn ở trạng thái bình thường.

Yếu tố quan trọng nữa là người dân tin tưởng vào đồng VND, không đầu cơ mua vàng, USD nên không tạo bất ổn lên thị trường như giai đoạn trước đây. Do vậy, tôi cho rằng, từ giờ đến cuối năm biến động tỷ giá như dự kiến của NHNN từ đầu năm.

Xin cảm ơn ông!