NHTW lớn đầu tiên đưa lãi suất về 0%, thậm có thể quay lại chính sách lãi suất âm

Cụ thể SNB đã quyết định cắt giảm lãi suất chính sách 25 điểm cơ bản từ mức 0,25% xuống còn 0% và mức lãi suất chính sách mới này sẽ chính thức có hiệu lực kể từ ngày 20/6. Đây là lần cắt giảm lãi suất thứ 6 liên tiếp của SNB sau khi cơ quan này bắt đầu chu kỳ nới lỏng vào tháng 3 năm 2024.

Việc cắt giảm lãi suất diễn ra sau khi lạm phát hàng năm của Thụy Sĩ vào tháng 5 lần đầu tiên chuyển sang mức âm trong bốn năm, vượt ra ngoài phạm vi mục tiêu 0-2% của SNB. Đồng franc Thụy Sĩ đã tăng giá trong thời gian ngắn sau quyết định này, nhưng đã giảm xuống mức giao dịch ổn định trong ngày so với đồng đô la ở mức 0,8191 franc.

Trong thông cáo phát đi sau cuộc họp, SNB cũng nhìn nhận “với việc nới lỏng chính sách tiền tệ ngày hôm nay, SNB đang chống lại áp lực lạm phát thấp hơn”. Cơ quan này cũng chỉ ra: “Lạm phát đã giảm thêm kể từ lần đánh giá chính sách tiền tệ gần đây nhất. Nó đã giảm từ 0,3% vào tháng 2 xuống -0,1% vào tháng 5...”.

Bên cạnh việc lạm phát, theo các nhà phân tích, việc SNB cắt giảm lãi suất về 0% còn do triển vọng kinh tế xấu đi do chính sách thuế quan của Mỹ. Trong kịch bản cơ sở của mình, SNB đã thấy tăng trưởng kinh tế toàn cầu suy yếu và lạm phát của Mỹ tăng trong các quý tới, trong khi tại châu Âu, áp lực lạm phát đã giảm.

SNB cho biết, triển vọng của nền kinh tế thế giới vẫn chịu sự không chắc chắn cao. Rào cản thương mại có thể được nâng cao hơn nữa, dẫn đến sự suy thoái rõ rệt hơn trong nền kinh tế toàn cầu. Nhưng không thể loại trừ rằng chính sách tài khóa sẽ hỗ trợ tăng trưởng mạnh hơn dự kiến, thông cáo cho biết.

Chưa hết việc cắt giảm lãi suất của SNB còn được cho là để ngăn đà tăng giá của đồng franc Thụy Sĩ. Đồng franc, được hỗ trợ bởi dòng tiền trú ẩn an toàn, đã tăng khoảng 11% so với đồng USD kể từ đầu năm đến nay và sự mạnh lên của đồng franc cũng góp phần kéo lạm phát giảm xuống bằng cách làm cho hàng nhập khẩu rẻ hơn.

“SNB đã cắt giảm lãi suất vì đồng franc mạnh hơn và triển vọng kinh tế ở Thụy Sĩ yếu hơn sau thuế quan 'Ngày giải phóng'”, chuyên gia kinh tế Alessandro Bee của UBS cho biết, ám chỉ đến mức thuế quan toàn diện mà Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố vào tháng 4. “SNB muốn ngăn chặn đồng franc tăng giá thêm nữa, điều này có thể giúp các nhà xuất khẩu Thụy Sĩ và cũng ngăn chặn lạm phát giảm sâu hơn nữa”, vị này cho biết.

Liên quan tới lộ trình chính sách trong thời gian tới, thông cáo của SNB nêu rõ, “SNB sẽ tiếp tục theo dõi chặt chẽ tình hình và điều chỉnh chính sách tiền tệ của mình nếu cần thiết, để đảm bảo lạm phát vẫn nằm trong phạm vi phù hợp với sự ổn định giá cả trong trung hạn”.

Cơ quan này cũng dự báo lạm phát trung bình hàng năm là 0,2% cho năm 2025; 0,5% cho năm 2026 và 0,7% cho năm 2027. “Dự báo này dựa trên giả định rằng lãi suất chính sách của SNB là 0% trong toàn bộ thời gian dự báo. Nếu không có đợt cắt giảm lãi suất hôm nay, dự báo sẽ thấp hơn”, thông cáo nêu rõ.

Tuy nhiên giới phân tích nhận định, SNB có khả năng quay trở lại chính sách lãi suất âm, một chính sách mà cơ quan này đã duy trì từ năm 2014 đến năm 2022, nhưng không được các ngân hàng, người tiết kiệm và công ty bảo hiểm ưa chuộng.

Phát biểu tại buổi họp báo sau quyết định chính sách, Chủ tịch SNB Martin Schlegel cho biết, lạm phát thấp và áp lực giá yếu đã thúc đẩy quyết định cắt giảm lãi suất và ngân hàng sẽ quyết định các bước tiếp theo vào tháng 9.

“Chúng tôi sẽ không coi nhẹ quyết định chuyển sang mức âm. Chúng tôi nhận thức rõ rằng lãi suất âm là một thách thức đối với nhiều tác nhân trong nền kinh tế, cũng như đối với những người tiết kiệm, các quỹ hưu trí...”, ông cho biết, đồng thời đề cập đến giá bất động sản cao hơn là một trong những tác động phụ có thể xảy ra.

Mặc dù lạm phát chỉ hơi âm vào tháng 5, nhưng tác động đầy đủ của sức mạnh đồng franc sẽ chỉ được nhìn thấy trong những tháng tới, Mandruzzato - Chuyên gia kinh tế cấp cao của EFG GianLuigi cho biết.

Tuy nhiên theo ông, SNB có khả năng sẽ tạm dừng ở mức 0, trừ khi có sự suy thoái đáng kể trong nền kinh tế Thụy Sĩ do thuế quan cao hơn của Mỹ gây ra. “Tất cả các lựa chọn vẫn còn trên bàn, bao gồm lãi suất âm và các biện pháp can thiệp vào thị trường ngoại hối, nhưng để chúng được triển khai, triển vọng sẽ cần phải xấu đi thêm nữa, có ý nghĩa”.

SNB cũng cho biết họ sẽ can thiệp vào thị trường ngoại tệ nếu cần thiết để giữ lạm phát đi đúng hướng, mặc dù hai tuần trước, Washington đã thêm Thụy Sĩ vào danh sách các quốc gia đang bị theo dõi vì các hoạt động thương mại và tiền tệ không công bằng.

“Mối quan tâm chính của SNB có thể không phải là tránh ấn tượng là một kẻ thao túng tiền tệ - tuy nhiên, về mặt chính trị, không nên tỏ ra quá nóng vội để áp dụng lãi suất chính sách ở mức âm”, Karsten Junius - Nhà kinh tế trưởng tại J Safra Sarasin cho biết.