Cần chủ động cải cách

	Biến thách thức thành cơ hội
	Lực lượng lao động khi tham gia EVFTA: Chất lượng cao, cơ hội lớn

Hấp dẫn thuế, gia tăng sản xuất, chế biến

Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương cho biết, Hiệp định Thương mại tự do EU-Việt Nam (EVFTA) đang trong quá trình chuẩn bị cho việc ký kết và thực thi, sẽ có tác động đáng kể đối với kinh tế Việt Nam. Một khi EVFTA được ký kết, xuất khẩu của Việt Nam sang EU sẽ tăng 30-40% và xuất khẩu của EU vào Việt Nam cũng sẽ tăng 20-25%.

EVFTA được đánh giá là FTA thế hệ mới, mở cửa thị trường toàn diện, chất lượng cao theo tiêu chuẩn WTO

Đồng thời, hiệp định này cũng trở thành động lực thúc đẩy Việt Nam đẩy mạnh hơn nữa công cuộc thực hiện cải cách thể chế, cải thiện môi trường kinh doanh. EVFTA hiện đang trong giai đoạn về đích, dự kiến được ký kết và triển khai trong năm 2018, được đánh giá là FTA thế hệ mới, mở cửa thị trường toàn diện, chất lượng cao theo tiêu chuẩn Tổ chức Thương mại thế giới (WTO).

Theo các chuyên gia kinh tế, EVFTA sẽ xóa bỏ gần như toàn bộ thuế quan trong thương mại hàng hóa giữa hai đối tác, lên tới hơn 99% số dòng thuế. Với rất ít số dòng thuế còn lại, hai bên dành cho nhau hạn ngạch thuế quan hoặc cắt giảm thuế quan một phần. Đây có thể được coi là mức cam kết cao nhất mà Việt Nam đạt được trong các FTA đã được ký kết từ trước tới nay.

Ông Trương Đình Tuyển - nguyên Bộ trưởng Bộ Thương mại (Bộ Công Thương) cho biết, điểm nổi bật trong quan hệ thương mại - đầu tư giữa Việt Nam và EU là tính bổ sung lẫn nhau, rất ít lĩnh vực hai bên cạnh tranh đối đầu.

Vì vậy, cả Việt Nam và EU đều tin tưởng FTA này sẽ mang lại lợi ích lớn nhưng cũng tạo không ít thách thức cho cả hai bên. Việt Nam sẽ được hưởng lợi vì hầu hết các nhóm hàng xuất khẩu chủ lực đều được cắt giảm thuế, bao gồm chế biến thực phẩm, gạo, rau quả, dệt may, da giày, điện tử, máy móc, thiết bị và một số phân ngành dịch vụ (thông tin, giao thông, điện tử).

Khẳng định tác động tích cực của EVFTA đối với DN Việt Nam, ông Nguyễn Anh Dương, chuyên gia trong nước, dự án EU - MUTRAP cho rằng “EVFTA sẽ giúp các sản phẩm nông nghiệp và thủy sản của Việt Nam loại bỏ đáng kể các hàng rào thuế quan và cơ chế thuế lũy tiến đối với hàng nông nghiệp của EU. Đồng thời, sự hấp dẫn về ưu đãi thuế đối với các sản phẩm chế biến sẽ tạo động lực để DN Việt Nam gia tăng sản phẩm chế biến để xuất khẩu vào EU”.

Cả nhà nước và DN đều phải cải cách

Đánh giá cao cơ hội đến với từng ngành, từng lĩnh vực khi EVFTA có hiệu lực, tuy nhiên, các chuyên gia kinh tế cũng cảnh báo về những yêu cầu khá ngặt nghèo mà EU đặt ra về xuất xứ, chất lượng, đóng gói, ghi nhãn... Đơn cử về xuất xứ, đối với hàng hải sản xuất khẩu, DN xuất khẩu thủy sản Việt Nam phải đáp ứng đúng quy định kiểm soát chất lượng, truy xuất nguồn gốc thủy hải sản vào thị trường EU được cảnh báo trước.

Đối với mặt hàng dệt may, thuế nhập khẩu vào EU giảm từ mức trung bình 9,6% (hiện nay) về 0% theo lộ trình 7 năm. Thế nhưng, để đạt được mức giảm nêu trên, sản phẩm dệt may phải đáp ứng về quy tắc xuất xứ; nghĩa là cho phép cộng gộp xuất xứ hoặc xuất xứ từ vải trở đi.

Cùng với đó, “Để vượt qua các rào cản về kiểm dịch, điều các DN phải quan tâm không chỉ là các tiêu chuẩn kỹ thuật về chất lượng sản phẩm, mà phải cả các quy định về giết mổ nhân đạo đối với sản phẩm gia súc, hay quản lý hoạt động đánh bắt đối với hàng thủy sản. Tác động đối với các phân ngành sẽ tích cực hơn nếu Việt Nam thực hiện cải cách trong nước và dỡ bỏ các rào cản kỹ thuật đối với việc nhập khẩu hàng hóa và dịch vụ nước ngoài”, ông Dương nhấn mạnh.

Các chuyên gia khẳng định, EVFTA mang lại nhiều cơ hội để Việt Nam mở rộng xuất khẩu và tham gia sâu rộng hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu thông qua các hình thức khác nhau như dỡ bỏ thuế quan, xúc tiến đầu tư, thúc đẩy công nhận lẫn nhau về tiêu chuẩn, cải thiện quy tắc xuất xứ và chứng nhận xuất xứ, cải thiện môi trường tạo thuận lợi thương mại và hỗ trợ kỹ thuật tăng cường nhận thức và áp dụng những tiêu chuẩn của thị trường EU.

Đây là thời điểm tốt nhất để nhà nước và DN cùng cải tổ và tăng cường đổi mới. “Thành công chỉ được đảm bảo khi Việt Nam tiếp tục nhận thức được tiềm năng của con người, cải cách thể chế và tăng cường đổi mới”, chuyên gia Võ Trí Thành nói.