Giải quyết vướng mắc, tăng khả năng hấp thụ vốn của doanh nghiệp

Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng phát biểu tại hội nghị

Nhiều giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận vốn vay

Phát biểu khai mạc hội nghị, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho biết, bước sang năm 2023, nền kinh tế Việt Nam gặp vô vàn khó khăn, thách thức khi thế giới biến động phức tạp khó lường, chưa khắc phục hết tác động bởi đại dịch Covid-19 lại bị ảnh hưởng bởi cuộc xung đột Nga - Ukraine, lạm phát tăng cao trên toàn cầu, chính sách thắt chặt tiền tệ của một số nước tiếp diễn. Việt Nam là nền kinh tế có độ mở lớn, phụ thuộc nhiều vào xuất khẩu, nhập khẩu nên không thể tránh khỏi ảnh hưởng. Tăng trưởng kinh tế 6 tháng đầu năm chậm lại; điều hành chính sách tiền tệ đứng trước nhiều thách thức.

Tuy nhiên, bám sát chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, NHNN đã lãnh đạo, chỉ đạo toàn hệ thống thực hiện quyết liệt nhiều giải pháp để kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, ổn định thị trường tiền tệ, ngoại hối, đồng thời triển khai nhiều giải pháp tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, qua đó thúc đẩy tăng trưởng.

Trình bày cụ thể những giải pháp của ngành Ngân hàng, bà Hà Thu Giang - Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế (NHNN) thông tin, về điều hành tín dụng, ngay từ đầu năm, NHNN đã định hướng tăng trưởng tín dụng cả năm 2023 khoảng 14-15% (cao hơn tăng trưởng các năm trước), có điều chỉnh phù hợp với diễn biến, tình hình thực tế nhằm đảm bảo cung ứng vốn cho nền kinh tế. Đến ngày 15/9/2023, tín dụng toàn nền kinh tế đạt gần 12,6 triệu tỷ đồng, tăng 5,56% so với cuối năm 2022.

Bên cạnh đó để hỗ trợ nền kinh tế nói chung, cộng đồng doanh nghiệp nói riêng, NHNN đã liên tục điều chỉnh giảm 4 lần các mức lãi suất điều hành với mức giảm 0,5-2,0%/năm, trong bối cảnh lãi suất thế giới tiếp tục tăng và neo ở mức cao. Đồng thời, NHNN cũng thực hiện nhiều biện pháp để lãi suất cho vay giảm như: Khuyến khích TCTD tiết giảm chi phí hoạt động; có nhiều văn bản chỉ đạo và làm việc trực tiếp với các TCTD để đề nghị tiếp tục triển khai các biện pháp giảm lãi suất tiền gửi; yêu cầu các TCTD tiếp tục triển khai các giải pháp để giảm lãi suất cho vay đối với các khoản vay đang còn dư nợ hiện hữu và các khoản vay mới. Đến nay, các TCTD cam kết tổng tiền lãi giảm khoảng 19.000 tỷ đồng.

Ngoài các chính sách về lãi suất, tín dụng, NHNN cũng chủ động triển khai các giải pháp cụ thể nhằm tháo gỡ khó khăn, tăng khả năng tiếp cận tín dụng trong những ngành, lĩnh vực chủ chốt.

Riêng trên địa bàn thành phố Hà Nội, bà Hà Thu Giang cho biết, đến cuối tháng 8/2023, dư nợ tín dụng trên địa bàn ước đạt trên 3,2 triệu tỷ đồng, tăng 10,35% so với cuối 2022 - cao gần gấp đôi tín dụng chung toàn ngành. Có thể nói, địa bàn Hà Nội là điểm sáng trong hoạt động tăng trưởng tín dụng hiện nay.

Về phía các ngân hàng, ông Đinh Việt Đông – Giám đốc Agribank chi nhánh Hà Nội cho biết, Agribank đã triển khai ngay các biện pháp tích cực nhất để hỗ trợ doanh nghiệp như: Xây dựng lại cơ chế nội bộ để cắt giảm thời gian, thủ tục cho doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận vốn; giảm lãi suất cho vay; chỉ đạo sát sao các chi nhánh trên địa bàn Thủ đô thực hiện đúng chủ trương của Chính phủ, NHNN… Tính đến thời điểm 31/8/2023, Agribank chi nhánh Hà Nội đã 5 lần điều chỉnh giảm lãi suất cho vay với mức giảm từ 1,3-2,5%/năm đối với lĩnh vực sản xuất kinh doanh; 2-3%/năm đối với lĩnh vực tiêu dùng; 3-4%/năm đối với lĩnh vực kinh doanh bất động sản…

Ghi nhận những hỗ trợ của hệ thống ngân hàng, bà Nguyễn Thị Huyền Thương, Tổng giám đốc Tập đoàn Nagakawa cho biết, thời gian qua, ngân hàng đã tạo điều kiện để doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn phục vụ sản xuất kinh doanh như vẫn duy trì, không cắt giảm hạn mức tín dụng, giảm lãi suất cho vay theo đúng định hướng của NHNN. Ngoài ra, ngân hàng còn tích cực chung tay cùng với doanh nghiệp để bàn bạc giải pháp tháo gỡ trong bối cảnh khó khăn.

Ngân hàng cần gần hơn với “hơi thở” của doanh nghiệp

Đánh giá cao công tác điều hành chính sách tiền tệ, ông Trần Sỹ Thanh, Chủ tịch UBND Hà Nội cho biết, thời gian qua, nền kinh tế nói chung và ngành Ngân hàng nói riêng đứng trước “cơn bão” toàn cầu về tài chính tiền tệ và những vấn đề nội tại trong nước, đã đe doạ đến sự ổn định của cả hệ thống ngân hàng. Tuy nhiên, với những chỉ đạo kịp thời của Đảng, Quốc hội và Chính phủ, cùng với sự nỗ lực rất lớn từ NHNN, ngành Ngân hàng đã vượt qua “cơn bão”, ổn định trở lại và phục vụ tốt hơn cho sự phát triển của kinh tế - xã hội.

“Không chỉ trong nước, mà cả thế giới đánh giá cao những kết quả ngành Ngân hàng đã đạt được thời gian qua. Xin được cảm ơn ngành Ngân hàng, NHNN chi nhánh Hà Nội, các ngân hàng trên địa bàn thành phố Hà Nội đã hỗ trợ cho Hà Nội nói chung, cộng đồng doanh nghiệp trên địa bàn nói riêng, cung cấp nguồn lực tài chính lớn phục vụ cho phát triển kinh doanh của các doanh nghiệp, qua đó góp vào kết quả chung của thành phố Hà Nội trong 9 tháng đầu năm 2023”, ông Trần Sỹ Thanh nhìn nhận.

Tuy nhiên, lãnh đạo thành phố Hà Nội cũng mong muốn các ngân hàng tiếp tục cắt giảm thủ tục để doanh nghiệp dễ tiếp cận vốn hơn. “Hơn 370.000 doanh nghiệp trên địa bàn Hà Nội với những điều kiện, hoàn cảnh khác nhau đã được ngân hàng quan tâm rồi, mong các ngân hàng tiếp tục quan tâm hơn nữa để các doanh nghiệp có thể tiếp cận được nguồn vốn phục hồi sản xuất kinh doanh”, ông Thanh nói.

Kết luận hội nghị, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, điều hành tỷ giá và lãi suất là bài toán tổng thể, rất khó và phải đánh đổi lẫn nhau. Muốn giảm nhiều lãi suất thì tỷ giá tăng lên. Với NHNN, khi điều hành chính sách tỷ giá phải đứng trên cục diện của toàn quốc gia, có doanh nghiệp xuất khẩu và doanh nghiệp nhập khẩu. Nếu doanh nghiệp xuất khẩu được lợi thì sẽ vất vả cho doanh nghiệp nhập khẩu khi phải chịu chi phí tăng.

Riêng về đề xuất giảm lãi suất, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng chia sẻ, tổng số tiền giảm lãi suất và phí từ nguồn lực của các TCTD từ năm 2020 đến nay là 60.000 tỷ đồng. Đây là hỗ trợ không nhỏ của ngân hàng với khách hàng. Về khả năng giảm tiếp lãi suất cho vay trong thời gian tới sẽ phụ thuộc vào tình hình tài chính của từng ngân hàng. Tuy nhiên theo Thống đốc NHNN, các doanh nghiệp cố gắng minh bạch trong tài chính, dòng tiền để TCTD mạnh dạn cho vay. "Về cơ bản hoạt động sản xuất kinh doanh hiện nay của doanh nghiệp gặp rất nhiều khó khăn, đòi hỏi sự nỗ lực của chính bản thân doanh nghiệp và sự đồng hành của các TCTD", Thống đốc nhìn nhận và cho biết, một số ý kiến đề xuất của các doanh nghiệp thuộc lĩnh vực quản lý của cơ quan, bộ ngành khác như giải quyết thủ tục hành chính, giấy tờ, tháo gỡ khó khăn về pháp lý, thị trường bất động sản, phát huy hiệu quả các quỹ bảo lãnh vay vốn của DNNVV... NHNN sẽ chuyển tới Chính phủ và tham mưu, đề xuất Chính phủ có chỉ đạo các cơ quan bộ ngành tiếp tục quan tâm giải quyết những vướng mắc của doanh nghiệp.

Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng: Tạo mọi điều kiện để hỗ trợ người dân, doanh nghiệp tiếp cận vốn Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng: NHNN tiếp tục rà soát các văn bản pháp lý, đặc biệt là văn bản pháp lý về tín dụng để tham mưu sửa đổi nếu cần thiết Các đơn vị thuộc NHNN phải bám sát diễn biến kinh tế vĩ mô, lạm phát để tiếp tục ổn định thị trường tiền tệ, ngoại hối, góp phần tạo môi trường kinh doanh ổn định cho doanh nghiệp, người dân, đặc biệt là điều hành tỷ giá, lãi suất. Hai mục tiêu này đôi khi mâu thuẫn nhau, nếu lãi suất giảm thì tỷ giá lại tăng. Chính vì vậy, các đơn vị phải theo dõi sát diễn biến thị trường làm sao để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, nhưng vẫn phải đảm bảo ổn định thị trường tiền tệ, an toàn của hệ thống ngân hàng. Trong bối cảnh độ mở của nền kinh tế lớn, thị trường tài chính thế giới biến động mạnh ảnh hưởng tới thị trường trong nước, các ngân hàng đang cung cấp sản phẩm phái sinh về lãi suất, tỷ giá; các doanh nghiệp cũng nên tìm hiểu để chủ động phòng ngừa rủi ro tỷ giá, qua đó chủ động trong kế hoạch kinh doanh của mình. Bản thân doanh nghiệp cũng phải theo dõi sát tình hình kinh tế trong và ngoài nước để có kế hoạch sản xuất kinh doanh phù hợp, giai đoạn nào nên vay vốn ngắn hạn, giai đoạn nào nên vay trung và dài hạn. Đối với tiếp cận tín dụng, các đơn vị chức năng NHNN tiếp tục rà soát các văn bản pháp lý, đặc biệt là văn bản pháp lý về tín dụng để tham mưu sửa đổi nếu cần thiết; cân nhắc điều chỉnh hệ số rủi ro đối với tài sản để có thể tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, người dân nhưng cũng đảm bảo kiểm soát rủi ro, đảm bảo an toàn hệ thống. Đồng thời, tạo điều kiện cho các TCTD về thanh khoản để sẵn sàng cung ứng vốn cho nền kinh tế. Với NHNN chi nhánh Hà Nội cần tăng cường kết nối ngân hàng - doanh nghiệp trên địa bàn để giải quyết ngay các vấn đề thuộc thẩm quyền của chi nhánh, báo cáo NHNN các vấn đề vượt thẩm quyền. Đẩy mạnh công tác truyền thông chính sách, phối hợp với chính quyền, các đơn vị báo chí và truyền thông… để các doanh nghiệp cập nhật kịp thời, chính xác các chính sách của ngân hàng. Về phía TCTD phải thực hiện nghiêm chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Thống đốc NHNN, rà soát thủ tục, hồ sơ vay vốn để tăng khả năng tiếp cận vốn cho doanh nghiệp. Ngoài ra cân nhắc đề xuất của doanh nghiệp về tài sản đảm bảo; về cơ cấu lại thời hạn trả nợ, giữ nguyên nhóm nợ để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, người dân, nhưng đảm bảo thực hiện theo quy định pháp luật về điều kiện cho vay. Trên cơ sở tiết giảm chi phí để tiếp tục hỗ trợ doanh nghiệp, trong điều kiện có thể, ngân hàng giảm lãi suất đối với các khoản vay cũ và vay mới… Các TCTD tăng cường đồng hành, tư vấn cho doanh nghiệp thấy rõ quan trọng của quản trị dòng tiền, tính khả thi của dự án… để tăng khả năng tiếp cận tín dụng cho doanh nghiệp.

Bà Trịnh Thị Ngân, Trưởng ban Pháp chế Hiệp hội DNNVV Hà Nội:

Ngành Ngân hàng đã hỗ trợ rất tích cực doanh nghiệp

Trong thời gian vừa qua, ngành Ngân hàng đồng hành, hỗ trợ tích cực doanh nghiệp. Hiệp hội đánh giá cao điều hành chính sách tiền tệ của NHNN khi 4 lần giảm lãi suất điều hành, tác động tích cực, mang lại hiệu quả thiết thực hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi sản xuất kinh doanh.

Các ngân hàng trên địa bàn Hà Nội cũng đưa ra nhiều giải pháp, tăng cường triển khai các gói tín dụng với lãi suất phù hợp cho từng đối tượng; sẵn sàng đồng hành hỗ trợ doanh nghiệp từ khâu xây dựng phương án đến triển khai sản xuất kinh doanh.

Ngoài giảm lãi suất, việc duy trì ổn định tỷ giá trong thời gian dài đã hỗ trợ tích cực cho các doanh nghiệp yên tâm kinh doanh, nhất là đối với doanh nghiệp trong lĩnh vực xuất khẩu. Cộng đồng doanh nghiệp ghi nhận là những giải pháp rất tích cực của ngành Ngân hàng.

Chúng tôi cũng mong muốn có thêm gói tín dụng hỗ trợ cho DNNVV đầu tư đổi mới máy móc thiết bị nâng cao chất lượng sản phẩm cạnh tranh với các nước trong khu vực; các TCTD tích cực cho vay tín chấp. Trong bối cảnh còn khó khăn như hiện nay các doanh nghiệp rất mong ngân hàng tiếp tục cải cách thủ tục hành chính, đẩy nhanh thời gian phê duyệt hồ sơ vay vốn... tạo thuận lợi cho doanh nghiệp tiếp cận vốn.

Ông Đỗ Thanh Sơn - Phó Tổng giám đốc phụ trách ban điều hành VietinBank:

Hài hòa lợi ích doanh nghiệp và ngân hàng

Mặc dù tình hình kinh tế rất khó khăn, tăng trưởng tín dụng của doanh nghiệp gặp nhiều thách thức, tuy nhiên được sự chỉ đạo của NHNN, điều hành chính sách linh hoạt hỗ trợ vốn cho doanh nghiệp, ngân hàng cũng đã ban hành nhiều chương trình giảm lãi suất hỗ trợ cho doanh nghiệp trên cả nước, đặc biệt tại Hà Nội.

Ngoài ra, ngân hàng còn triển khai nhiều chính sách ưu đãi, miễn giảm phí, tinh gọn quy trình thủ tục vay, tăng khả năng hấp thụ vốn cho các doanh nghiệp. Nhờ giải pháp đồng bộ, đến thời điểm này tổng dư nợ tín dụng của VietinBank trên địa bàn Hà Nội tăng trưởng 10,4% so với cuối năm 2022.

Về kiến nghị miễn phí trả nợ trước hạn, các ngân hàng đã rất chia sẻ với doanh nghiệp và mong doanh nghiệp cũng thấu hiểu, chia sẻ với ngân hàng. Ngân hàng huy động vốn thì phải trả lãi cho người gửi tiền và ngân hàng có kế hoạch tài chính được tính toán. Dù thế, tùy trường hợp cụ thể mà ngân hàng vẫn linh hoạt nguồn tiền, miễn giảm lãi để hài hòa lợi ích doanh nghiệp và ngân hàng.

Thời gian tới, để có thể tăng cường khả năng hỗ trợ doanh nghiệp, phía ngân hàng mong muốn, NHNN có hướng dẫn nhận biết xác minh thông tin khách hàng đối với khách hàng là pháp nhân để ngân hàng triển khai e-KYC đối với khách hàng pháp nhân; xem xét điều chỉnh hệ số rủi ro các ngành kinh tế lĩnh vực ưu tiên như bất động sản khu công nghiệp… NHNN nghiên cứu ban hành khung quy định về tài trợ doanh nghiệp thực hiện dự án phát bền vững. Trên cơ sở đó, ngân hàng triển khai mạnh mẽ cho vay đối với doanh nghiệp triển khai chương trình ESG.