Tạo đòn bẩy cho xuất khẩu bền vững qua thương mại điện tử xuyên biên giới

Bộ Công Thương đang tích cực triển khai các chương trình hành động cụ thể nhằm thúc đẩy hệ sinh thái TMĐT bền vững

Xây dựng hệ sinh thái TMĐT đồng bộ và bền vững

Để hiện thực hóa mục tiêu phát triển TMĐT và thúc đẩy xuất khẩu, việc kiến tạo một hệ sinh thái TMĐT đồng bộ từ trong nước ra thị trường quốc tế là yếu tố cốt lõi. Theo Thứ trưởng Bộ Công Thương Phan Thị Thắng, không một doanh nghiệp hay tổ chức đơn lẻ nào có thể tự mình giải quyết toàn bộ các khía cạnh phức tạp của TMĐT, từ công nghệ, logistics, tài chính đến chính sách và năng lực tiếp cận thị trường quốc tế. Vì vậy, hệ sinh thái TMĐT cần được xây dựng như một mạng lưới tương tác đa chiều, nơi các cơ quan quản lý, doanh nghiệp cung cấp giải pháp công nghệ, đơn vị sản xuất xuất khẩu, các nhà cung cấp dịch vụ logistics và tài chính, cùng với người tiêu dùng, các tổ chức đào tạo và mạng lưới truyền thông cùng hợp tác. Sự cộng hưởng này tạo nên một hệ thống mạnh mẽ, có khả năng tự điều chỉnh và phát triển bền vững, hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (TMĐT&KTS), thuộc Bộ Công Thương đang tích cực triển khai các chương trình hành động cụ thể nhằm thúc đẩy hệ sinh thái TMĐT bền vững. Những trọng tâm chính bao gồm hoàn thiện thể chế và chính sách để tạo môi trường pháp lý thuận lợi, nâng cao năng lực cho doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME), thông qua các chương trình đào tạo và hỗ trợ. Bên cạnh đó, việc phát triển hạ tầng công nghệ với các giải pháp thanh toán không tiền mặt, logistics thông minh và ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) cũng được chú trọng. Đồng thời, hợp tác quốc tế và TMĐT xuyên biên giới được đẩy mạnh để mở rộng kênh xuất khẩu ra thị trường nước ngoài, giúp doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận các cơ hội mới và nâng cao năng lực cạnh tranh.

Trong thời gian tới, Cục TMĐT&KTS sẽ tiếp tục triển khai các hoạt động thiết thực nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho sự phát triển của TMĐT. Một trong những sáng kiến nổi bật là Diễn đàn Ứng dụng Thương mại điện tử và Công nghệ số Việt Nam 2025, diễn ra từ ngày 4 đến 6 tháng 9 năm 2025 tại TP. Hồ Chí Minh, trong khuôn khổ Triển lãm và Sự kiện kết nối chuỗi cung ứng hàng hóa quốc tế Vietnam International Sourcing 2025. Sự kiện này được kỳ vọng sẽ là cầu nối quan trọng, quy tụ các chuyên gia, nhà hoạch định chính sách và doanh nghiệp trong lĩnh vực TMĐT và công nghệ số từ nhiều quốc gia. Diễn đàn sẽ tập trung thảo luận bốn lĩnh vực chính: TMĐT và TMĐT xuyên biên giới, logistics, giải pháp công nghệ số cho doanh nghiệp, và giải pháp tài chính số, từ đó đưa ra các giải pháp đột phá để thúc đẩy kinh tế số tại Việt Nam.

Cơ hội kết nối và mở rộng thị trường quốc tế

Diễn đàn Ứng dụng Thương mại điện tử và Công nghệ số Việt Nam 2025 hứa hẹn mang lại nhiều cơ hội cho doanh nghiệp Việt Nam thông qua sự phối hợp của hơn 60 Thương vụ Việt Nam tại nước ngoài. Dự kiến, sự kiện sẽ đón hơn 300 đoàn doanh nghiệp quốc tế đến từ nhiều quốc gia, với mục tiêu tìm kiếm cơ hội hợp tác, nhập khẩu hàng hóa và kết nối đầu tư. Đây là cơ hội để các doanh nghiệp Việt Nam giao thương trực tiếp với các đối tác tiềm năng trong các lĩnh vực TMĐT xuyên biên giới, logistics và chuyển giao công nghệ số. Sự hiện diện của đông đảo nhà mua hàng và nhà đầu tư quốc tế sẽ mở ra triển vọng lớn, giúp doanh nghiệp Việt Nam không chỉ mở rộng thị trường xuất khẩu mà còn tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu, từ đó nâng cao vị thế trên trường quốc tế.

Theo ông Bùi Huy Hoàng, Phó Giám đốc Trung tâm Phát triển Thương mại điện tử và Công nghệ số (eComDX), thuộc Cục TMĐT&KTS, TMĐT toàn cầu không chỉ đơn thuần là việc mở gian hàng trực tuyến mà đòi hỏi một tư duy chiến lược để làm chủ chuỗi giá trị số. Ông nhấn mạnh rằng, để TMĐT xuyên biên giới trở thành đòn bẩy tăng trưởng dài hạn, các doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động tiếp cận trực tiếp thị trường quốc tế thay vì chỉ phụ thuộc vào các nền tảng sẵn có. Hiện nay, nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là các SME, vẫn gặp khó khăn trong việc đưa hàng hóa lên các sàn TMĐT do thiếu chiến lược bài bản về xây dựng cơ sở dữ liệu, vận hành, tiếp thị và dịch vụ hậu mãi xuyên biên giới.

Từ kinh nghiệm triển khai các chương trình hỗ trợ doanh nghiệp, ông Hoàng chỉ ra rằng, các SME thường đối mặt với thách thức trong việc tối ưu hóa vận hành logistics quốc tế, quản trị đơn hàng trên nhiều thị trường và đặc biệt là thiếu dữ liệu về hành vi tiêu dùng tại các quốc gia hoặc khu vực cụ thể. Việc thiếu các công cụ đo lường và phân tích chuyên sâu khiến doanh nghiệp dễ rơi vào thế bị động trong cạnh tranh quốc tế. Do đó, ông đề xuất rằng các doanh nghiệp cần được hỗ trợ xây dựng năng lực nội tại để tự điều phối, tối ưu hóa và đo lường hiệu quả hoạt động TMĐT xuyên biên giới, thay vì chỉ tham gia một cách thụ động.

Để hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu, Trung tâm eComDX đang hợp tác với nhiều đối tác vận hành TMĐT quốc tế để thí điểm các mô hình xuất khẩu hàng hóa qua TMĐT. Những nỗ lực này hướng đến việc từng bước mở rộng phạm vi hỗ trợ, giúp các doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận thị trường quốc tế một cách hiệu quả hơn. Diễn đàn Ứng dụng TMĐT và Công nghệ số 2025 không chỉ là nơi cập nhật xu hướng công nghệ và đối thoại với các chuyên gia mà còn là cơ hội để các doanh nghiệp kết nối hợp tác kinh doanh, phát triển giải pháp và tìm kiếm nguồn vốn đầu tư từ các quỹ đầu tư nước ngoài. Đây cũng là dịp để các doanh nghiệp công nghệ trong nước giới thiệu tiềm năng và thu hút sự chú ý từ các đối tác quốc tế.