Chủ tịch Fed: Cơn sốt AI không phải "bong bóng"

Chủ tịch Fed: Cơn sốt AI không phải "bong bóng"

Phát biểu sau cuộc họp chính sách hôm thứ Tư, ông Powell nhấn mạnh rằng tăng trưởng đầu tư AI hiện nay được dẫn dắt bởi các doanh nghiệp có lợi nhuận thực sự, thay vì tâm lý đầu cơ thái quá.

“Tôi sẽ không nêu tên cụ thể, nhưng những công ty này thật sự có lợi nhuận”, ông Powell nói với báo giới và thêm rằng: “Các doanh nghiệp này có mô hình kinh doanh, có dòng tiền và lợi nhuận rõ ràng. Vì vậy, đây là câu chuyện hoàn toàn khác so với bong bóng dotcom".

Đây được xem là phát ngôn rõ ràng nhất từ trước đến nay của ông Powell, thể hiện sự thừa nhận rằng làn sóng xây dựng hạ tầng AI, với quy mô hàng trăm tỷ USD đổ vào trung tâm dữ liệu và chip bán dẫn đã trở thành một động lực tăng trưởng thực sự của kinh tế Mỹ.

Động lực từ năng suất, không phải lãi suất

Ông Powell cũng nhấn mạnh rằng làn sóng chi tiêu cho AI không xuất phát từ chính sách tiền tệ nới lỏng hay chi phí vốn thấp.

“Tôi không nghĩ lãi suất là yếu tố quan trọng trong câu chuyện AI hay trung tâm dữ liệu. Việc này dựa trên những đánh giá dài hạn rằng đây là lĩnh vực thu hút đầu tư lớn và sẽ thúc đẩy năng suất cao hơn”, ông nói.

Phát biểu này mâu thuẫn với quan điểm cho rằng điều kiện tài chính nới lỏng đang nuôi dưỡng một bong bóng tài sản công nghệ. Ngược lại, ông Powell cho rằng đây là sự tái cấu trúc mang tính dài hạn. Từ Nvidia kỳ vọng đạt doanh thu nửa nghìn tỷ USD, đến kế hoạch chi tiêu vốn hàng trăm tỷ USD của Microsoft và Alphabet, quy mô đầu tư là chưa từng có, nhưng theo cách nói của ông Powell, nó hoàn toàn có cơ sở.

Goldman Sachs cũng đồng quan điểm. Trong báo cáo “Làn sóng chi tiêu AI chưa phải là quá mức”, chuyên gia kinh tế trưởng Mỹ Joseph Briggs cho rằng “mức đầu tư dự kiến là bền vững, dù ai sẽ là bên hưởng lợi cuối cùng thì vẫn chưa rõ ràng”.

Theo ước tính của nhóm chuyên gia này, năng suất được mở khóa nhờ AI có thể tạo ra giá trị lên tới 8 nghìn tỷ USD theo giá trị hiện tại cho nền kinh tế Mỹ, và trong kịch bản cao có thể lên tới 19 nghìn tỷ USD.

Briggs cũng lưu ý rằng đầu tư AI hiện chiếm chưa đến 1% GDP Mỹ, thấp hơn nhiều so với các chu kỳ công nghệ trước đây (2-5%), cho thấy còn dư địa để mở rộng.

Ông Powell đồng tình với quan điểm này, rằng làn sóng AI, dù có phần sôi động, nhưng đang được tài trợ chủ yếu bằng dòng tiền doanh nghiệp chứ không phải nợ đầu cơ.

Chủ tịch Fed cũng cho biết làn sóng đầu tư AI đang hiển hiện trong nền kinh tế thực.

“Chúng ta đang chứng kiến đầu tư vào thiết bị và mọi thứ cần thiết để xây dựng trung tâm dữ liệu và cung cấp năng lượng cho AI. Đây rõ ràng là một trong những động lực tăng trưởng chính của nền kinh tế hiện nay”, ông nói.

Dự báo của khu vực tư nhân cũng phản ánh điều này. Các chuyên gia kinh tế JPMorgan ước tính đầu tư hạ tầng AI có thể đóng góp khoảng 0,2 điểm phần trăm vào tăng trưởng GDP Mỹ trong năm tới, mức tương đương với đóng góp từ hoạt động khoan dầu đá phiến trong giai đoạn đỉnh cao.

Làn sóng AI đã đẩy nhu cầu điện công nghiệp lên mức kỷ lục, buộc các công ty tiện ích phải đẩy nhanh mở rộng lưới điện. Nói cách khác, AI không chỉ tồn tại trên giấy tờ, theo lời ông Powell, nó bao gồm cần cẩu, bê tông và hàng hóa tư bản.

Vẫn còn thận trọng

Dù vậy, ông Powell không hoàn toàn “bật đèn xanh” cho AI. Ông cảnh báo rằng dù làn sóng đầu tư hiện tại có vẻ lành mạnh, vẫn còn quá sớm để khẳng định đây là một cuộc cách mạng năng suất dài hạn.

“Tôi không chắc các khoản đầu tư này sẽ mang lại kết quả ra sao”, ông nói.

Bất chấp tiềm năng, nền kinh tế AI vẫn mang tính tập trung cao và đòi hỏi vốn lớn, chủ yếu nằm trong tay một số tập đoàn lớn. Nhiều chuyên gia cảnh báo rằng lợi ích về năng suất từ AI sẽ mất nhiều năm để lan tỏa ra toàn bộ thị trường lao động, trong khi tự động hóa có thể làm chậm tốc độ tuyển dụng trong những ngành đang dẫn dắt nhu cầu việc làm.

Ông Powell cũng thừa nhận điều đó khi nhắc đến các đợt sa thải gần đây từ các tập đoàn lớn, vốn đều “liên quan đến AI và khả năng của nó”. Trớ trêu thay, chính công nghệ đang thúc đẩy sản lượng lại có thể khiến tăng trưởng việc làm chậm lại - một trong hai mục tiêu chính của Fed.

Ông cho biết tăng trưởng việc làm, nếu điều chỉnh theo yếu tố thống kê bị đếm hai lần, hiện đang “gần như bằng 0”.