Điểm lại thông tin kinh tế tuần từ 2-6/3

	Điểm lại thông tin kinh tế ngày 5/3
	Điểm lại thông tin kinh tế ngày 4/3
	Điểm lại thông tin kinh tế ngày 3/3
	Điểm lại thông tin kinh tế ngày 2/3

Tổng quan

Nhu cầu đầu tư lớn hơn rất nhiều so với nguồn cung, được tác động thêm bởi xu hướng nới lỏng tiền tệ của các ngân hàng trung ương trên thế giới trước nguy cơ dịch bệnh Covid-19 lan rộng, đã khiến lợi suất trái phiếu chính phủ Việt Nam giảm sâu xuống mức thấp kỷ lục.

Xu hướng giảm của lợi suất trái phiếu chính phủ Việt Nam không nằm ngoài xu hướng giảm của lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ và các nước khác trong khu vực. Ngày 3/3/2020, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ Fed bất ngờ quyết định cắt giảm 0,5% lãi suất, trước cả thời điểm diễn ra cuộc họp chính sách dự kiến diễn ra ngày 17-18/3 tới đây.

Sau đợt hạ lãi suất khẩn cấp này, lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ kỳ hạn 10 năm - vốn được xem là lãi suất chuẩn “phi rủi ro” cho các giao dịch tài chính trên thế giới - lần đầu tiên trong lịch sử, đã giảm xuống dưới 1%.

Trong khi đó, lợi suất trái phiếu chính phủ cũng ghi nhận mức sụt giảm mạnh ở các nền kinh tế khác như: kỳ hạn 10 năm tại Indonesia giảm 22 điểm, Philippines giảm 20 điểm, Thái Lan giảm 15 điểm, Hồng Kông giảm 13 điểm, Hàn Quốc giảm 10 điểm, hay Việt Nam giảm 40 điểm.

Trước đó, trong năm 2019, Fed cũng đã quyết định 3 lần cắt giảm lãi suất lần lượt vào tháng 7, tháng 9 và tháng 10 với mỗi lần cắt giảm là 0,25%. Sau mỗi lần giảm lãi suất của Fed, thị trường đều chứng kiến lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ và các nước khác lao dốc mạnh.

Rõ ràng, trước xu hướng nới lỏng tiền tệ vẫn tiếp tục kể từ năm 2019, các ngân hàng trung ương đã, đang và sẽ giảm tiếp lãi suất, lợi suất trái phiếu chính phủ các nước vì thế luôn duy trì ở mức thấp kỷ lục. Hiện tại, sau các bước giảm nhanh và mạnh, lợi suất trái phiếu chính phủ Việt Nam cũng đang ở mức thấp kỷ lục, với kỳ hạn 10 năm chỉ còn 2,3%/năm, giảm tới 120 điểm so với cuối năm 2019 và chỉ cao hơn khoảng 1,6% so với lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ cùng kỳ hạn.

Mức lợi suất trái phiếu chính phủ thấp kỷ lục hiện nay là một sự may mắn đối với một nền kinh tế đang phát triển. Việt Nam là một nước đang phát triển, thường nhu cầu vốn đầu tư cao, đi kèm với lạm phát cao, trong khi hệ số tín nhiệm ở mức trung bình, vì vậy lợi suất trái phiếu chính phủ thường giữ ở mức cao để tạo sự hấp dẫn với các nhà đầu tư và thu hút dòng vốn.

So sánh với các nước trong khu vực, CDS (hợp đồng hoán đổi rủi rỏ) 10 năm của Việt Nam hiện đang đạt 160 điểm, cao hơn nhiều so với các nước như Indonesia (150 điểm), Malaysia (92 điểm), Philippines (86 điểm), Trung Quốc (81 điểm).

Tuy nhiên, lợi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm của Việt Nam lại thấp hơn rất nhiều so với lợi suất trái phiếu chính phủ cùng kỳ hạn tại Indonesia 6,5%; Philippines 4,2%/năm; thấp hơn cả lợi suất trái phiếu chính phủ 10 năm của Malaysia (2,78%), Trung Quốc (2,68%) và đang tiến gần hơn với mức lợi suất trái phiếu chính phủ của các nước như Hàn Quốc (1,3%), Singapore (1,2%).

Thị trường trái phiếu chính phủ Việt Nam đang chịu chi phối chủ yếu bởi sự mất cân đối cung - cầu. Số liệu cho thấy, thị trường ngoại tệ ổn định trong suốt cả năm 2019, tạo điều kiện cho Ngân hàng Nhà nước mua vào tới 20 tỷ USD, tương ứng cung ra tới gần 400 nghìn tỷ VND ra nền kinh tế.

Chưa kể đến, số dư tiền gửi Kho bạc Nhà nước tại các ngân hàng thương mại luôn giữ ở mức cao, trên 200 nghìn tỷ đồng, giúp thanh khoản các ngân hàng dồi dào.

Ngoài ra, huy động vốn của toàn hệ thống rất tích cực trong cả năm 2019 và các tháng đầu 2020, trong khi tăng trưởng tín dụng của toàn hệ thống chậm chạp.

Trong bối cảnh như vậy, các ngân hàng càng có động lực để tiếp tục đầu tư mạnh trên thị trường trái phiếu chính phủ.

Ngoài ra, Thông tư 22/2019/TT-Ngân hàng Nhà nước quy định về các giới hạn, tỷ lệ bảo đảm an toàn trong hoạt động của các ngân hàng, tỷ lệ dư nợ cho vay so với tổng tiền gửi (LDR) tối đa của nhóm ngân hàng thương mại nhà nước đã giảm từ mức 90% trước đây xuống chỉ còn 85%. Lượng tiền dư thừa không cho vay được từ việc giảm LDR, các ngân hàng đem đầu tư vào trái phiếu chính phủ.

Với việc hệ số rủi ro của trái phiếu chính phủ khi tính hệ số an toàn vốn (CAR) là 0%, các ngân hàng khi mua trái phiếu chính phủ không những giảm áp lực lên vốn tự có mà còn gia tăng được lượng tài sản có tính thanh khoản cao, đảm bảo cho các nhu cầu cầm cố, thế chấp trên thị trường mở để được hỗ trợ thanh khoản từ Ngân hàng Nhà nước.

Bên cạnh việc các ngân hàng là chủ thể chính đầu tư trên thị trường trái phiếu chính phủ, còn phải kể đến các công ty bảo hiểm nhân thọ. Tính đến cuối năm 2019, thị trường bảo hiểm nhân thọ ghi nhận năm thứ 5 liên tiếp duy trì tốc độ tăng trưởng cao (từ 25-30%/năm), khiến nhu cầu đầu tư trái phiếu chính phủ là rất lớn.

Trong khi đó, Kho bạc Nhà nước chủ động điều chỉnh giảm mạnh nguồn cung sơ cấp trong bối cảnh đầu tư công chưa được khơi thông, tồn dư tiền gửi tại Kho bạc Nhà nước tăng mạnh.

Như vậy, mặc dù mức lợi suất trái phiếu chính phủ đang rất thấp nhưng hiện tại câu chuyện mất cân đối cung - cầu trong ngắn - trung hạn vẫn là yếu tố quyết định. Yếu tố này có thể giữ lợi suất trái phiếu chính phủ Việt Nam tiếp tục duy trì ở mặt bằng thấp.

Tin trong nước từ 2-6/3

Thị trường ngoại tệ tuần từ 2-6/3, tỷ giá trung tâm được Ngân hàng Nhà nước điều chỉnh theo xu hướng giảm ở hầu hết các phiên. Chốt phiên cuối tuần 6/3, tỷ giá trung tâm được niêm yết ở mức 23.197 VND/USD, giảm mạnh 27 đồng so với phiên cuối tuần trước đó.

Tỷ giá mua giao ngay vẫn được Ngân hàng Nhà nước niêm yết ở mức 23.175 VND/USD. Tỷ giá bán được niêm yết ở mức 23.843 VND/USD, thấp hơn 50 đồng so với trần tỷ giá của Ngân hàng Nhà nước.

Tỷ giá liên ngân hàng tuần qua giảm mạnh. Kết thúc phiên 6/3, tỷ giá liên ngân hàng đóng cửa tại 23.193 VND/USD, giảm 47 đồng so với phiên cuối tuần trước đó.

Tỷ giá trên thị trường tự do ít biến động trong tuần vừa qua. Chốt phiên 6/3, tỷ giá tự do tăng 20 đồng ở chiều mua vào trong khi giữ nguyên ở chiều bán ra so với cuối tuần trước đó, giao dịch tại 23.270 - 23.300 VND/USD.

Thị trường tiền tệ liên ngân hàng tuần từ 2-6/3, lãi suất VND liên ngân hàng tăng - giảm đan xen qua các phiên, tuy nhiên xu hướng giảm vẫn chiếm chủ đạo ở tất cả các kỳ hạn từ 1 tháng trở xuống. Chốt phiên 6/3, lãi suất VND liên ngân hàng giao dịch quanh mức: qua đêm 2,02% (-0,01 điểm phần trăm); 1 tuần 2,24% (-0,06 điểm phần trăm); 2 tuần 2,36% (-0,14 điểm phần trăm); 1 tháng 2,62% (-0,16 điểm phần trăm).

Lãi suất USD liên ngân hàng giảm mạnh ở tất cả các kỳ hạn trong tuần vừa qua, đặc biệt trong hai phiên giữa tuần. Cuối phiên 6/3, lãi suất USD liên ngân hàng đứng ở mức qua đêm 1,34% (-0,36 điểm phần trăm); 1 tuần 1,43% (-0,36 điểm phần trăm); 2 tuần 1,52% (-0,36 điểm phần trăm) và 1 tháng 1,62% (-0,40 điểm phần trăm).

Thị trường mở tuần từ 2-6/3, Ngân hàng Nhà nước chào thầu tín phiếu Ngân hàng Nhà nước với kỳ hạn 91 ngày, lãi suất đều ở mức 2,65%. Các tổ chức tín dụng hấp thụ được gần 25.000 tỷ đồng.

Như vậy, Ngân hàng Nhà nước hút ròng gần 25.000 tỷ đồng từ thị trường, đưa khối lượng tín phiếu lưu hành trên thị trường tăng lên mức gần 145.000 tỷ đồng.

Ngân hàng Nhà nước đều đặn chào thầu 1.000 tỷ đồng/phiên trên kênh cầm cố trong tuần qua, đều với kỳ hạn 7 ngày, lãi suất chào thầu ở mức 4,0%. Không có khối lượng trúng thầu.

Thị trường trái phiếu trong tuần qua, Kho bạc Nhà nước huy động thành công toàn bộ 5.000 tỷ đồng trái phiếu chính phủ gọi thầu. Trong đó, kỳ hạn 7 năm huy động được 500 tỷ đồng, các kỳ hạn còn lại huy động toàn bộ 1.500 tỷ đồng/kỳ hạn. Lãi suất trúng thầu kỳ hạn 7 năm tại 2,0%/năm; kỳ hạn 15 năm 2,51%/năm; kỳ hạn 20 năm 2,98%/năm; kỳ hạn 30 năm 3,25%/năm - giảm từ 0,11 - 0,37% so phiên trước.

Giá trị giao dịch Outright và Repos trên thị trường thứ cấp tuần qua đạt trung bình 12.270 tỷ đồng/phiên, tăng so với mức 10.862 tỷ đồng/phiên của tuần trước đó. Lợi suất trái phiếu chính phủ tuần qua đồng loạt giảm mạnh so với tuần trước đó ở tất cả các kỳ hạn.

Chốt phiên 6/3, lợi suất trái phiếu chính phủ giao dịch quanh 1 năm 1,4% (-0,35 điểm phần trăm); 2 năm 1,45% (-0,38 điểm phần trăm); 3 năm 1,5% (-0,39 điểm phần trăm); 5 năm 1,63% (-0,32 điểm phần trăm); 7 năm 1,90% (-0,46 điểm phần trăm); 10 năm 2,31% (-0,56 điểm phần trăm); 15 năm 2,38% (-0,56 điểm phần trăm); 30 năm 3,09% (-0,46 điểm phần trăm).

Thị trường chứng khoán sau khi diễn biến tiêu cực tuần trước đó, tuần từ 2-6/3, thị trường chứng khoán đã hồi phục nhẹ trở lại. Kết thúc ngày cuối tuần 6/3, VN-Index đứng ở mức 891,44 điểm, tăng 9,25 điểm (+1,05%) so với phiên cuối tuần trước đó; HNX-Index tăng 4,08 điểm (+3,72%) lên 113,66 điểm; UPCOM-Index tăng 0,37 điểm (+0,67%) lên mức 55,42 điểm.

Thanh khoản thị trường vẫn ở mức thấp với giá trị giao dịch đạt trên 4.700 tỷ đồng/phiên. Khối ngoại tiếp tục bán ròng mạnh với giá trị hơn 1.500 tỷ đồng trên cả 3 sàn trong tuần qua.

VN-Index trong vòng 3 tháng gần đây - Nguồn: VNDIRECT

Tin quốc tế

Ngày 3/3 vừa qua, Fed đã có cuộc họp khẩn cấp, mặc dù sẽ có một cuộc họp ấn định trước vào ngày 17-18/03. Trong cuộc họp khẩn cấp này, Ủy ban Thị trường mở Liên bang FOMC khẳng định các nền tảng kinh tế Mỹ hiện vẫn đang vững mạnh. Tuy nhiên, cả 10 thành viên FOMC cùng quyết định cắt giảm mạnh lãi suất chính sách 0,5 điểm phần trăm xuống mức 1,0 - 1,25%.

Chủ tịch Fed Jerome Powell thừa nhận có những giới hạn về khả năng hỗ trợ của chính sách khi cho rằng việc cắt giảm lãi suất không giúp ngăn dịch bệnh bùng phát. Mặc dù vậy, ông tin rằng động thái này sẽ tạo lực đẩy cho nền kinh tế giảm bớt tác động từ dịch bệnh.

Từ phía thị trường, việc Fed hạ lãi suất đã phần nào hạn chế tâm lý bi quan của các nhà đầu tư.

Liên quan đến thông tin kinh tế Mỹ, tổ chức ISM cho biết PMI lĩnh vực sản xuất của Mỹ ở mức 50,1% trong tháng vừa qua, giảm so với 50,9% của tháng trước đó và giảm sâu hơn so với dự báo ở mức 50,5%.

Trái với lĩnh vực sản xuất, PMI lĩnh vực phi nông nghiệp ở mức 57,3% trong tháng 2, cao hơn mức 55,5% của tháng 1 đồng thời cao hơn dự báo ở mức 54,9%.

Thị trường lao động tại Mỹ ngày càng cho thấy sự ổn định khi tỷ lệ thất nghiệp trong tháng 2 ở mức 3,5%; trái với dự báo đi ngang ở 3,6% như tháng 1. Số việc làm phi nông nghiệp tại Mỹ tăng 273 nghìn việc làm mới trong tháng vừa qua, bằng với mức tăng của tháng 1 và vượt mạnh dự báo ở mức 175 nghìn.

Ngân hàng trung ương Úc RBA hạ lãi suất cơ bản, kinh tế Úc quý đầu năm 2020 cho thấy sự giảm sút khá nghiêm trọng sau khi tăng trưởng tốt ở quý cuối 2019. Ngân hàng trung ương Úc RBA ngày 3/3 cắt giảm lãi suất cơ bản 25 điểm phần trăm xuống còn 0,50% do lo ngại Covid-19 sẽ có những ảnh hưởng khó lường đến kinh tế.

Liên quan đến các chỉ số, Văn phòng Thống kê Úc cho biết GDP nước này tăng 0,5% trong quý IV/2019, sau khi tăng 0,6% ở quý trước đó, và cao hơn so với dự báo tăng 0,4% của các chuyên gia. Theo đó, GDP Úc đã tăng 2,2% trong năm 2019.

Tuy nhiên, bước sang tháng 1/2020, kinh tế Úc gặp những dấu hiệu khó khăn. Số cấp phép xây nhà tháng 1 giảm mạnh 15,3% so với tháng trước sau khi tăng 3,9% ở tháng 12/2019, trái dự báo tiếp tục tăng 1,1%.

Bên cạnh đó, mặc dù cán cân thương mại thặng dư lớn hơn dự báo, song kim ngạch xuất và nhập khẩu của nước này cùng giảm 2,8% so với tháng trước trong tháng 1.

Cuối cùng, doanh số bán lẻ tại Úc giảm 0,3% so với tháng trước trong tháng đầu năm 2019 sau khi giảm 0,7% ở tháng trước đó, trái với dự báo đi ngang (0,0% so với tháng trước).

Chứng khoán thế giới tuần qua phân hóa. Các chỉ số chứng khoán Mỹ có tuần tăng nhẹ mặc dù trong tuần tăng giảm luân phiên ở biên độ khá lớn.

Mặc dù các nhà đầu tư còn quan ngại những tác động tiêu cực từ Covid-19, song thị trường lao động Mỹ đang thể hiện sự vững chắc đến kinh ngạc cộng với tín hiệu hỗ trợ mạnh từ Fed, đã giúp tâm lý thị trường ổn định hơn.

Chứng khoán Đức có tuần giảm khá mạnh trong bối cảnh. EU và Anh vẫn chưa tìm được tiếng nói chung về “hậu Brexit”.

Chứng khoán Trung Quốc đang cho thấy sự phục hồi đáng kể khi dịch bệnh đã được kiểm soát tốt hơn, hoạt động sản xuất bắt đầu hồi phục trở lại.

Giá vàng phục hồi mạnh trong tuần qua (+5,62% so với tuần trước). Giá vàng trong tuần qua tăng mạnh nhất kể từ 2011, trong bối cảnh thị trường chứng khoán Mỹ giảm điểm ở nhiều phiên.

Bên cạnh đó, USD Index giảm 2,2% so với tuần trước cũng là lý do khiến thị trường vàng trở nên hấp dẫn hơn trong mắt các nhà đầu tư.

Giá dầu giảm mạnh trong tuần qua (-7,77% so với tuần trước). Dầu thô tiếp tục rơi vào thị trường gấu khi OPEC và OPEC+ trải qua cuộc họp mà không có thỏa thuận sẽ cắt giảm thêm sản lượng dầu thô.