Nâng hạng thị trường chứng khoán: Nhìn từ những cái tên dẫn dắt

Blue-chip thế hệ mới, nền tảng nâng hạng và hút vốn ngoại cho thị trường Việt Nam

Không thể phủ nhận những nỗ lực của cơ quan quản lý trong việc tháo gỡ vướng mắc kỹ thuật cho nhà đầu tư nước ngoài, từ cơ chế thanh toán T+0 đến cải tiến công bố thông tin. Tuy nhiên, giới phân tích nhận định, đây mới chỉ là “phần cứng”, điều kiện cần. “Phần mềm” là yếu tố quyết định thành bại, chính là chất lượng quản trị, sự minh bạch và cam kết phát triển bền vững của chính các doanh nghiệp niêm yết.

Ở góc độ này, thị trường đang chứng kiến sự “tiến hóa” của khái niệm blue-chip. Nếu trước đây, blue-chip đơn thuần là những doanh nghiệp quy mô lớn, dẫn đầu thị phần, thì nay, để được xếp vào hàng blue-chip thế hệ mới (blue-chip 2.0), doanh nghiệp phải chứng minh được năng lực quản trị chuẩn mực quốc tế.

Vietcombank (VCB) là một điển hình với lịch sử lâu đời và vai trò tiên phong. Ngân hàng này không chỉ tăng trưởng lợi nhuận ổn định mà còn đi đầu áp dụng Basel II, nâng cao minh bạch báo cáo tài chính và tuân thủ nguyên tắc quản trị của OECD. Tương tự, FPT từ một doanh nghiệp công nghệ trong nước đã vươn mình thành tập đoàn toàn cầu. Việc FPT thường xuyên công bố báo cáo phát triển bền vững, đẩy mạnh quản trị ESG và chú trọng cơ cấu HĐQT độc lập đã giúp cổ phiếu luôn nằm trong danh mục ưu tiên của các quỹ lớn.

Trong xu thế ấy, HDBank với mã chứng khoán HDB nổi lên như một trường hợp điển hình cho thấy quản trị hiện đại không phải là con đường xa xỉ, mà là chiến lược phát triển dài hạn đem lại hiệu quả vượt trội.

Bước ngoặt đáng chú ý diễn ra khi HĐQT HDBank bổ nhiệm ông Kim Byoungho, một chuyên gia tài chính kỳ cựu người Hàn Quốc, vào vị trí Chủ tịch. Điểm khác biệt lớn, ông Kim không sở hữu bất kỳ cổ phiếu HDB nào. Đây chính là mô hình Chủ tịch 0%, một thông lệ tiên tiến được OECD khuyến nghị, nhằm tách bạch hoàn toàn giữa lợi ích sở hữu và vai trò giám sát. Khi Chủ tịch HĐQT không bị chi phối bởi lợi ích cổ đông, các quyết định chiến lược được kỳ vọng sẽ khách quan và vì lợi ích chung của toàn thể công ty.

Chiến lược này nhanh chóng mang lại những trái ngọt. Về mặt quản trị, tháng 7/2025, HDBank được vinh danh trong Top 5 Doanh nghiệp niêm yết Việt Nam có điểm quản trị tốt nhất theo Thẻ điểm Quản trị Công ty ASEAN (ACGS). Về hiệu quả kinh doanh, ngân hàng này thiết lập một chuỗi tăng trưởng kép ấn tượng.

Cụ thể, sau khi đạt lợi nhuận trước thuế 8.070 tỷ đồng năm 2021, HDBank lần đầu vượt mốc 10.000 tỷ đồng vào năm 2022 với lợi nhuận trước thuế 10.268 tỷ (tăng 28,2%). Đà tăng trưởng trên 25%/năm được duy trì vững chắc: năm 2023 đạt 13.017 tỷ đồng (tăng 26,8%) và năm 2024 là 15.850 tỷ đồng (tăng 21,8%). 6 tháng đầu năm 2025, HDBank tiếp tục ghi nhận lợi nhuận trước thuế 8.710 tỷ đồng, tăng 18% so với cùng kỳ, dự báo một năm kỷ lục mới.

Trao đổi với phóng viên, ông Hàn Hữu Hậu, Founder&CEO - Hy Maxpro, chuyên gia tư vấn tài chính toàn diện nhận định: “Câu chuyện của HDBank là một minh chứng sống động. Các giải pháp kỹ thuật từ cơ quan quản lý dù quan trọng, nhưng chỉ thực sự phát huy hiệu quả khi doanh nghiệp niêm yết tự nâng cấp ‘phần mềm’ quản trị. Việc áp dụng mô hình ‘Chủ tịch 0%’ cho thấy tầm nhìn dài hạn của HDBank trong việc xây dựng niềm tin với nhà đầu tư, đặc biệt là các quỹ nước ngoài vốn rất khắt khe về tính độc lập và minh bạch”.

Rõ ràng, hành trình nâng hạng thị trường chứng khoán không thể chỉ dựa vào nỗ lực đơn phương từ phía cơ quan quản lý. Nó đòi hỏi một sự chuyển động đồng bộ, nơi các doanh nghiệp niêm yết, đặc biệt là những đầu tàu phải tự thân nâng cấp, lấy quản trị chuẩn mực làm cốt lõi.

Khi ngày càng nhiều doanh nghiệp như: Vietcombank, FPT hay HDBank xuất hiện, một thế hệ blue-chip 2.0 của Việt Nam sẽ chính thức định hình. Đó mới là nền tảng vững chắc để thị trường chứng khoán không chỉ được nâng hạng về mặt kỹ thuật, mà còn khẳng định được vị thế và sức hút bền vững trong mắt cộng đồng đầu tư quốc tế.