Thị trường bán lẻ Việt: Ngoại tăng tốc, nội bền bỉ giữ thế

Trong bối cảnh nhiều trụ cột kinh tế khác như xuất khẩu hay đầu tư trực tiếp nước ngoài còn tiềm ẩn nhiều biến động, tiêu dùng nội địa lại đang nổi lên như một điểm sáng giúp củng cố đà tăng trưởng. Theo số liệu mới nhất của Cục Thống kê, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng trong tháng 8/2025 đạt 588,2 nghìn tỉ đồng, tăng 10,6% so với cùng kỳ năm trước. Lũy kế tám tháng, con số này đã cán mốc 4.579 nghìn tỉ đồng, tăng 9,4% so với cùng kỳ.

Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng trong tháng 8/2025 đạt 588,2 nghìn tỉ đồng, tăng 10,6% so với cùng kỳ năm trước

Một trong những động lực quan trọng góp phần thúc đẩy tiêu dùng chính là sự phục hồi mạnh mẽ của ngành du lịch. Tính chung tám tháng năm nay, Việt Nam đã đón hơn 13,9 triệu lượt khách quốc tế, tăng tới 21,7% so với cùng kỳ. Lượng khách này không chỉ mang lại nguồn thu trực tiếp cho các dịch vụ du lịch mà còn góp phần tạo lực đẩy cho ngành bán lẻ, từ mua sắm hàng tiêu dùng cho đến các sản phẩm dịch vụ giải trí.

Cơ cấu chi tiêu trong nước cho thấy hàng tiêu dùng thiết yếu như lương thực, thực phẩm, đồ uống tiếp tục chiếm tỉ trọng lớn và giữ vai trò dẫn dắt. Tuy nhiên, điều đáng chú ý là nhu cầu chi tiêu đã không còn tập trung chủ yếu ở các đô thị lớn, mà đang lan tỏa mạnh mẽ sang các địa phương. Cùng với sự phát triển của hạ tầng thương mại hiện đại, nhiều vùng nông thôn, thành phố vệ tinh đã trở thành điểm đến mới cho các kênh bán lẻ hiện đại. Xu hướng này mở ra dư địa to lớn cho cả doanh nghiệp trong nước lẫn quốc tế, đồng thời phản ánh sự thay đổi rõ nét trong hành vi tiêu dùng của người dân.

Làn sóng đầu tư ngoại tiếp tục đổ bộ, cạnh tranh trực diện

Với quy mô dân số hơn 100 triệu người, tỷ lệ tầng lớp trung lưu tăng nhanh và dự báo thị trường bán lẻ Việt Nam sẽ vượt mốc 200 tỷ USD trong năm nay, không khó hiểu khi nhiều tập đoàn bán lẻ quốc tế coi Việt Nam là điểm đến chiến lược.

Điển hình là Tập đoàn Aeon của Nhật Bản, sau hơn một thập kỷ hoạt động, đã đầu tư hơn 1,5 tỷ USD vào Việt Nam. Tháng 10 tới đây, Aeon sẽ khai trương Trung tâm thương mại Aeon Tân An tại Tây Ninh với tổng vốn hơn 1.000 tỉ đồng, đánh dấu sự hiện diện lần đầu tại khu vực đồng bằng sông Cửu Long. Tập đoàn này cũng đặt mục tiêu đến năm 2030 sẽ nhân ba quy mô hiện tại, thể hiện tầm nhìn dài hạn với thị trường Việt Nam.

Cùng thời điểm, Central Retail - tập đoàn bán lẻ hàng đầu Thái Lan - cũng đang mở rộng sự hiện diện mạnh mẽ. Trong tháng 7/2025, Central Retail đã chính thức khai trương trung tâm thương mại GO! Hưng Yên với tổng vốn đầu tư hơn 16 triệu USD, nâng tổng số trung tâm thương mại tại Việt Nam lên 43. Trước đó, doanh nghiệp này đã công bố kế hoạch đầu tư 50 tỷ Baht, tương đương 1,45 tỷ USD, vào thị trường Việt Nam trong giai đoạn 2023-2027, cho thấy tham vọng lâu dài.

Công ty TNHH MM Mega Market Việt Nam thuộc Tập đoàn TCC (Thái Lan) cũng đang đẩy nhanh tiến độ xây dựng đại siêu thị tại Phú Thọ. Hà Nội tiếp tục được coi là “mảnh đất vàng” khi thu hút hàng loạt dự án thương mại mới. Sau thành công của Lotte Mall Westlake, thị trường sẽ đón nhận thêm Hanoi Centre do Keppel quản lý và vận hành từ năm 2025, cùng với Thiso Mall và Toshin tại Starlake vào năm 2026.

Những dự án này cho thấy doanh nghiệp ngoại không chỉ tập trung vào các đô thị trung tâm mà còn mở rộng ra nhiều địa phương, từ đồng bằng đến trung du miền núi. Điều này đồng nghĩa với việc cuộc đua chiếm lĩnh thị phần bán lẻ Việt Nam ngày càng gay gắt, đặt ra thách thức lớn cho doanh nghiệp nội.

Doanh nghiệp Việt linh hoạt, tăng tốc để giữ “miếng bánh”

Dù phải đối mặt với sức ép cạnh tranh từ các tập đoàn quốc tế hùng mạnh, doanh nghiệp nội địa vẫn khẳng định vị thế bằng sự linh hoạt và tốc độ mở rộng đáng kinh ngạc. Ông Nguyễn Anh Đức, Chủ tịch Hiệp hội Bán lẻ Việt Nam, nhận định rằng trong bối cảnh doanh nghiệp ngoại ngày càng gia tăng hiện diện, doanh nghiệp Việt cần minh bạch hơn bao giờ hết, bởi niềm tin tiêu dùng chính là chìa khóa để giữ vững và mở rộng thị phần.

Thực tế, các nhà bán lẻ Việt Nam đã có những bước tiến đáng kể. Saigon Co.op, thương hiệu gắn liền với người tiêu dùng thành phố, dự kiến mở thêm 150 điểm bán mới trong năm nay, nâng tổng số điểm bán lên gần 1.000 trên toàn quốc. Bách Hóa Xanh, sau giai đoạn tái cơ cấu, đang tăng tốc mạnh mẽ với 2.180 cửa hàng tính đến cuối tháng 5, trung bình mở mới 2–3 điểm mỗi ngày, hướng tới doanh thu khoảng 48.100 tỉ đồng. WinCommerce, đơn vị vận hành chuỗi WinMart và WinMart+, cũng mở thêm 415 cửa hàng chỉ trong tám tháng đầu năm, trong đó 75% tại khu vực nông thôn, nơi chiếm tới 60% dân số cả nước. Riêng tháng 8, chuỗi này ghi nhận doanh thu 3.573 tỉ đồng, tăng 24,2% so với cùng kỳ năm ngoái, nâng lũy kế tám tháng lên 25.000 tỉ đồng và vượt xa kế hoạch năm.

Điều đáng nói là hầu hết các điểm bán mới của doanh nghiệp Việt đều nhanh chóng đạt lợi nhuận dương, một kết quả hiếm thấy trong ngành bán lẻ, vốn thường cần thời gian dài để thu hồi vốn. Thành công này cho thấy khả năng thấu hiểu thị trường và sự phù hợp trong chiến lược mở rộng, nhất là khi hướng mạnh về khu vực nông thôn , nơi tiêu dùng đang chuyển dịch từ chợ truyền thống sang mô hình hiện đại, minh bạch và tiện lợi.

Trong bối cảnh đó, doanh nghiệp Việt không chỉ dừng lại ở việc mở rộng hệ thống mà còn chú trọng nâng cao trải nghiệm khách hàng, ứng dụng công nghệ trong quản lý, bán hàng và thanh toán. Đây chính là yếu tố quan trọng để giữ chân khách hàng trong cuộc đua cạnh tranh khốc liệt hiện nay.

Thị trường bán lẻ Việt Nam đang bước vào giai đoạn sôi động chưa từng có, khi cả “người khổng lồ” ngoại quốc lẫn doanh nghiệp nội địa đều tăng tốc mở rộng. Ngoại mạnh về vốn, kinh nghiệm và hệ thống toàn cầu; nội lại có lợi thế về sự linh hoạt, am hiểu văn hóa và hành vi tiêu dùng bản địa.

Trong bối cảnh tầng lớp trung lưu tăng nhanh, dân số trẻ chiếm đa số và xu hướng tiêu dùng hiện đại ngày càng lan tỏa, cơ hội cho doanh nghiệp là vô cùng lớn, nhưng áp lực cạnh tranh cũng chưa bao giờ khốc liệt đến vậy. Để giữ vững thị phần, doanh nghiệp nội cần tiếp tục đổi mới, minh bạch và đầu tư vào công nghệ, đồng thời tận dụng tối đa lợi thế bản địa để khẳng định vị thế ngay trên sân nhà.