Đình lạm nhẹ - Kịch bản tồi tệ nhất cho kinh tế Mỹ đang trở nên hiện thực hơn

Gần đây, thị trường đã tiếp nhận hàng loạt dữ liệu cho thấy môi trường kinh tế đang tiến gần đến trạng thái "stagflation - đình lạm" - hiện tượng kinh tế bị ám ảnh trong nhiều thập kỷ khi giá cả leo thang nhưng tăng trưởng trì trệ và tỷ lệ thất nghiệp tăng cao.

Tình trạng này được đánh giá là khó xử lý hơn cả suy thoái thông thường, bởi lạm phát cao sẽ cản trở Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) trong việc hạ lãi suất nhằm kích thích tăng trưởng.

Nguy cơ đình lạm lần đầu xuất hiện trở lại trên "radar" Phố Wall kể từ khi Tổng thống Donald Trump công bố loạt thuế quan quy mô lớn vào ngày 2/4. Thuế quan thường làm gia tăng áp lực lạm phát, khi các doanh nghiệp có xu hướng chuyển một phần chi phí thuế nhập khẩu sang giá bán. Đồng thời, thuế cũng có thể làm chậm tăng trưởng khi đẩy chi phí đầu vào của doanh nghiệp lên cao.

Giờ đây, xu hướng đó đã bắt đầu phản ánh trong dữ liệu kinh tế. Dưới đây là những tín hiệu cảnh báo đình lạm mà giới chuyên gia đã theo dõi trong tuần qua:

Lạm phát tăng nóng hơn dự báo

Chỉ số giá tiêu dùng cá nhân (PCE) - thước đo lạm phát ưa thích của Fed - tăng 2,6% so với cùng kỳ năm ngoái trong tháng 6, cao hơn mức dự báo 2,5% và cũng tăng nhẹ so với mức 2,4% của tháng 5.

“Các thước đo lạm phát chủ chốt của Fed không còn cho thấy xu hướng giảm rõ rệt như đầu năm, và chúng ta vẫn đang cao hơn mục tiêu lạm phát 80 điểm cơ bản”, chuyên gia kinh tế Skanda Amarnath, cựu cố vấn của Fed, hiện là giám đốc điều hành tại tổ chức Employ America nhận định trong một báo cáo và thêm rằng: “Nền kinh tế Mỹ đang bước vào giai đoạn đình lạm nhẹ”.

Theo Emily Bowersock Hill, CEO của Bowersock Capital Partners, nguy cơ này sẽ còn tăng lên khi thị trường đánh giá đầy đủ tác động của loạt thuế quan mà ông Trump vừa chính thức áp đặt hôm thứ Năm.

“Chiến tranh thương mại là một cú sốc đình lạm”, bà Bowersock viết trong bản tin tháng 7, cảnh báo doanh nghiệp có thể sẽ tăng giá trong quý III và quý IV năm nay.

“Dù có thể được bù đắp phần nào trong ngắn hạn nhờ cắt giảm quy định và thuế, nhưng kết cục cuối cùng vẫn sẽ là tăng trưởng thấp hơn và lạm phát cao hơn”, bà nhận định.

Thị trường lao động bắt đầu giảm tốc

Thay đổi trong bảng lương phi nông nghiệp so với tháng trước (tính bằng nghìn)

Thị trường việc làm Mỹ giảm tốc rõ rệt trong tháng 7 khi chỉ tạo thêm 73.000 việc làm, thấp hơn nhiều so với kỳ vọng 100.000. Số liệu việc làm tháng 5 và tháng 6 cũng bị điều chỉnh giảm tổng cộng 258.000 việc, tín hiệu này cho thấy tình hình thị trường lao động yếu hơn đáng kể so với đánh giá ban đầu.

“Việc điều chỉnh dữ liệu lao động hôm nay, tập trung vào các lĩnh vực chịu ảnh hưởng bởi thuế quan là chỉ dấu rõ ràng cho thấy kịch bản "đình lạm nhẹ" đang trở thành hiện thực”, nhóm chuyên gia kinh tế tại RBC nhận định.

Họ cho rằng, sự bất định xoay quanh chính sách thương mại của ông Trump đang khiến doanh nghiệp ngừng tuyển dụng, tạo ra động lực đình lạm rõ rệt hơn trong nền kinh tế.

Giá dịch vụ tiếp tục tăng

Chỉ số giá dịch vụ của Viện Quản lý Nguồn cung (ISM) - phản ánh chi phí người tiêu dùng chi trả cho các dịch vụ - tăng lên 69,9% trong tháng 7, từ mức 67,5% của tháng 6.

Đây là tháng thứ 98 liên tiếp giá dịch vụ tăng và cũng là mức cao nhất kể từ tháng 10/2022, theo dữ liệu mới nhất từ ISM.

Chuyên gia kinh tế trưởng Torsten Sløk thuộc Apollo Global Management nhận định, đây là dấu hiệu cho thấy lạm phát trong khu vực dịch vụ đang “gia tăng mạnh” và có thể khiến chỉ số giá tiêu dùng toàn phần tiếp tục chịu áp lực tăng trong những tháng tới.

“Cùng lúc đó, tăng trưởng việc làm đang chậm lại và tỷ lệ thất nghiệp đang tăng”, Sløk viết trong một bản tin và thêm rằng: “Các yếu tố thúc đẩy đình lạm bao gồm thuế quan, chính sách trục xuất và sự mất giá của đồng USD. Tóm lại, chủ đề đình lạm trên thị trường đang ngày càng rõ nét hơn”.

Số đơn xin trợ cấp thất nghiệp gia tăng

Số đơn xin trợ cấp thất nghiệp tiếp tục tăng trong năm qua

Tuần qua, số người Mỹ nộp đơn xin trợ cấp thất nghiệp cao hơn kỳ vọng, một tín hiệu khác cho thấy đà yếu của nền kinh tế.

Theo Bộ Lao động Mỹ, số đơn xin trợ cấp thất nghiệp lần đầu đã tăng lên 226.000 trong tuần kết thúc ngày 2/8, cao hơn mức dự báo 221.000.

Cùng lúc, số đơn xin trợ cấp tiếp tục - tức số người vẫn đang nhận trợ cấp tăng lên 1,97 triệu, mức cao nhất kể từ đại dịch.