Tăng trưởng kinh tế: Cẩn trọng với các mục tiêu quá cao
Nợ công xoay vần cùng tăng trưởng | |
Đẩy mạnh tiết kiệm kích thích tăng trưởng kinh tế | |
Muốn tăng trưởng phải biết tiết kiệm |
Thảo luận ở hội trường về kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2016, kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội năm 2017, đa số ý kiến nhất trí cho rằng, dù gặp nhiều khó khăn, thách thức lớn, nhưng nhìn tổng thể tình hình năm 2016 đã có chuyển biến đúng hướng. Niềm tin đã được khơi dậy và không khí khởi nghiệp quốc gia đã bắt đầu, nhưng nền kinh tế và cộng đồng DN vẫn đang đứng trước những khó khăn, thách thức to lớn mà các kế hoạch về phát triển kinh tế - xã hội năm 2017 và tái cơ cấu nền kinh tế giai đoạn 2016 - 2020 phải tính đến một cách cẩn trọng.
Cần nghiên cứu đưa ra những mục tiêu phù hợp với thực lực hơn là những mục tiêu quá cao hoặc quá thấp |
“Về tổng thể, cả 2 bản kế hoạch đều đã được xây dựng công phu, thể hiện quyết tâm rất cao của Chính phủ trong việc đẩy mạnh cải cách thể chế, đổi mới mô hình tăng trưởng, bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô, từ đó tạo tiền đề cho nền kinh tế nước ta bước vào một thời kỳ phát triển mới. Nhưng cả 2 bản kế hoạch này đều có một điểm chung đó là rất tham vọng với ý nghĩa tích cực nhất của từ này.
Từ một góc độ nào đó, việc đặt ra những mục tiêu cao sẽ là động lực để cả hệ thống vươn xa, tuy nhiên nhìn từ góc độ khác việc đặt ra những mục tiêu quá tầm với lại thể hiện tính chủ quan, duy ý chí, bỏ qua các quy luật khách quan và cũng không thể nói là vô hại”, đại biểu Vũ Tiến Lộc cho hay.
Nhìn lại các kế hoạch phát triển kinh tế giai đoạn trước, ông Lộc cho rằng, chính việc đặt ra mục tiêu tăng trưởng GDP quá cao là nguyên nhân cơ bản dẫn đến sự bất ổn kinh tế vĩ mô, bởi nó đòi hỏi quá nhiều nguồn lực buộc các chính sách tài chính và tiền tệ phải nới lỏng quá mức, gây ra những hệ luỵ như lạm phát, nợ công, nợ xấu mà cho tới nay chúng ta vẫn còn loay hoay chưa giải quyết xong. Chính vì vậy trong bản kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội lần này, Chính phủ đặt mục tiêu tăng trưởng GDP 6,7% cho năm 2017 là tương đối cao.
Đồng tình với ý kiến này, một số ý kiến khác cho rằng trong 9 tháng đầu năm 2016, nền kinh tế mới chỉ tăng trưởng chưa đến 6%, các động lực chính của tăng trưởng, đầu tư công và xuất khẩu đều không đạt kế hoạch. Nền kinh tế thế giới vẫn chưa khởi sắc, kinh tế trong nước còn nhiều khó khăn và gần 60% DN của nước ta kinh doanh không có lãi. Dịch bệnh, thiên tai dưới tác động của biến đổi khí hậu đang diễn biến khó lường.
Việc Chính phủ đưa ra mục tiêu tăng trưởng GDP 6,7% cho năm 2017 như vậy là chưa có cơ sở, trong khi đó vấn đề chính nằm ở chỗ thu chi ngân sách, nợ công đều được lập trên cơ sở tăng trưởng của GDP và nếu tăng trưởng không đạt chỉ tiêu thì sẽ có hiệu ứng domino đến các chỉ tiêu khác. Điều này chúng ta đã nhìn thấy trong vài năm gần đây.
Ngoài ra, hàng loạt các câu hỏi băn khoăn về các chỉ tiêu của nền kinh tế cũng được nhiều đại biểu lưu ý để có được Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội một cách hiệu quả hơn. Cụ thể, đối với mục tiêu lạm phát, vài năm gần đây, chúng ta đặt mục tiêu lạm phát 5%, lãi suất cũng vì thế được gắn theo mục tiêu này nhưng cuối cùng lạm phát chỉ có 1% đến 2%, còn lãi suất thì chưa được điều chỉnh thích hợp so với lạm phát.
Hay như với mục tiêu cân đối xuất nhập khẩu, tại sao lại đưa ra mục tiêu nhập siêu 6,5 tỷ USD trong khi 9 tháng đầu năm 2016 nền kinh tế xuất siêu gần 4 tỷ USD. Một số ý kiến cũng băn khoăn cơ sở nào Chính phủ lập kế hoạch vốn đầu tư của dân cư và DN tư nhân là 750.000 tỷ trong năm 2017.
Về kế hoạch tái cấu trúc kinh tế giai đoạn 2016 - 2020, nhiều ý kiến đồng tình với quan điểm được nêu trong dự thảo về một số mục tiêu như thoái vốn và cổ phần hóa DNNN là tương đối rõ ràng và cấp tiến. Tuy nhiên, một số mục tiêu khác đặt ra chưa thấy rõ phải làm cách nào đạt được. Chẳng hạn mục tiêu đưa nợ xấu nền kinh tế xuống mức dưới 3% là cần thiết nhưng giải pháp lại rất mơ hồ.
Một số ý kiến khác cũng băn khoăn về mục tiêu tổng đầu tư toàn xã hội là 32% đến 34% GDP, hệ số ICOR là 5 để đạt được mục tiêu tăng trưởng 6,5 đến 7%. Nhưng hiện tại, tiết kiệm nền kinh tế mới chỉ đạt 28% đến 29% GDP, bởi vậy để đạt mục tiêu tăng trưởng đặt ra sẽ phải tăng vay nợ và điều này sẽ ảnh hưởng đến an toàn nợ công và ổn định kinh tế vĩ mô trong những năm tới.
Từ thực tế như vậy, nhiều đại biểu đề nghị Chính phủ cần nghiên cứu đưa ra những mục tiêu phù hợp với thực lực hơn là đưa ra những mục tiêu quá cao để không bao giờ đạt được hay các mục tiêu quá thấp để dễ dàng vượt qua. Chỉ khi chúng ta đạt được những mục tiêu có tính khả thi, đồng thời có các kịch bản xử lý tình huống kèm theo thì mới giúp cho nền kinh tế phát triển bền vững và ít bị tác động trước các cú sốc.